ႏိုင္ငံေရးကိုမျမင္ အသင္ဇာလမ္းကိုလားဖို ့လဲ

ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီနန္ ့လူသားတစ္ဦးခ်င္းစီ၏အခြင့္အေရး၊ စ်ီးကြက္လြတ္လပ္ခြင့္၊ စီးပြါးေရးေလာကကို အစိုးရက လုံး၀၀င္မရွုပ္ေက့ ဆိုေရ စကားလုံးတိ အယူအဆတိ အေတြးအေခၚတိစြာ အေမရိကန္ကုမၸဏီၾကီးတခ်ိဳ ့ ေဒ၀ါလီခံလိုက္ရေရေနာက္ပိုင္း ကမၻာ့ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းနန္ ့ရင္ဆိုင္ လာကတ္ရေရအခ်ိန္မွာ ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္လားခကတ္ေတ။

ေဒကာလမွာ ေခတ္အစားဆုံးစကားလုံးက စီးပြါးေရးကိုအစိုးရက ၀င္ပနာထိန္းေက်ာင္းပီးေရး၊ ကုမၸဏီတိကို အစိုးရက အရင္းအႏွီးစိုက္ထုတ္ပီးလို ့ ျပန္ပနာ တည့္မတ္ပီးေရး ဆိုေရ ေအာ္သံတိပင္ ျဖစ္ေတ။

ႏိုင္ငံေရးသမား အလကားရာေ၀ ဆိုေရနိန္ရာမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားတိ ကယ္ပါဖိတခ်က္ ဆိုေရ ေတာင္းပန္ျခင္းက အစားထိုး၀င္ပါလတ္ေတ။

ဒုကၡေရာက္မွ အမိတ ဆိုေရ စကားပုံပိုင္ ေနာက္ကုန္းကို ဒုတ္က်ခါမွရာ အယင္ခါအထင္ေသးခေရ ႏိုင္ငံေရးသမားတိကို ဘုရားပိုင္ကိုးကြယ္လာကတ္ေတ။ 

ယင္းအတြက္နန္ ့ ကယ္တင္ရွင္တိျဖစ္ေတ ဥပေဒျပဳေရလူတိ (၀ါ) ႏိုင္ငံေရးသမားတိက ေဒကမၻာ့ဒုကၡကို ေျဖရွင္းဖို ့ အဂုအခ်ိန္မွာ ရွိတန္းကို ေရာက္ပါလတ္ရေရ။

ကမၻာ့လူ ့သမိုင္းကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ဖို ့ဆိုေက လူ ့အဖြဲ ့အစည္း တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိ၏ အေရးအခင္းကိစၥရပ္တိအတြက္ ေနာက္ဆုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ပီးႏိုင္စြာက ႏိုင္ငံေရးပင္ ျဖစ္ေတ။ ေယေကေလ့ တခါတခါ လူတိစြာ ပကတိျဖစ္တည္နိန္မွဳကို
မိန္ ့ပနာ ငန္းတက္သားပိုင္ ကိုယ္ထင္စြာကိုရာ ကုတင္ရႊီနန္းလို ့မွတ္ပနာ တယူသန္တဘက္သတ္အတၱတိနန္ ့ လားတတ္ကတ္ေတ။

ႏိုင္ငံေရးစြာ အေရးမၾကီးေ၀ စီးပြါးေရးက ပထမ သာေရးနာေရးဘာသာေရး လူမွဳေရးကိစၥတိကို အယင္လုပ္ကတ္ရဖို ့ဆိုေရ အယူအဆတိကို နဖူးမွာ ကပ္ပနာ ေအာ္ကတ္ေတ။ 

ေဒပိုင္ လကၡဏာရပ္တိကို
ရခိုင္လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာေလ့ တြိကတ္ရေရ။

ရခိုင္ရို ့သမိုင္းကို ျပန္ပနာ လွန္ၾကည့္လိုက္ဖို ့ဆိုေက ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာ ဗမာပေဒသရာဇ္ဘုရင္ ေမာင္၀ိုင္း ရခိုင္ျပည္ကို ၀င္သိမ္းေရ။ 

ယင္းကာလက ရခိုင္ျပည္မွာ ဟိေရ လူဦးေရ တ၀က္ကို ေမာင္၀ိုင္းဦးေဆာင္ေရ ဗမာစစ္တပ္က သတ္ပစ္လိုက္ကတ္ေတ။ 

က်န္ေရတ၀က္က စစ္တေကာင္းဖက္ကို ထြက္ျပီးလို ့လြတ္လားရေရ။ 

ယင္းအတြက္နန္ ့ ဗမာက ရခိုင္ျပည္ကို နယ္ခ်ဲ ့ပနာ ၀င္တိုက္ေတကာလမွာ ရခိုင္ျပည္မွာ အေလာင္းေကာင္တိနန္ ့အပုပ္နံ ့တိရာ က်န္လိုက္ေတလို ့ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္ေတ။

ပထမ အဂၤလိပ္-ဗမာစစ္ ျဖစ္ျပီးေက ၁၈၂၄ ခုႏွစ္မွာ ရႏၱာပိုစာခ်ဴပ္အရ ရခိုင္ျပည္စြာ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ကို ေရာက္လားခေရ။ 

အမွန္က ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားတိ အဂၤလိပ္
နန္ ့သေဘာတူညီမွဳယူပနာ ရခိုင္ျပည္မွာဟိေရ ဗမာတပ္တိကို တိုက္ထုတ္ေအာင္ႏိုင္ချခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေယေကေလ့ အဂၤလိပ္က ကိုလိုနီ၀ါဒနန္ ့ သေဘာတူညီမွဳကို ခ်ိဳးေဖာက္ပနာ ရခိုင္သားတိကို လိမ္လားခေရ။

ရခိုင္ျပည္ကုိ လက္၀ါးၾကီးအုပ္လားခေရ။ 

၁၈၆၉ ခုႏွစ္မွာ ရီးခေရ မွတ္တမ္းတစ္ေစာင္အရ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ကပင္ ၃၅ ႏွစ္ၾကား ရခိုင္ျပည္မွာ ဟိေရ ေယာက္က်ားလူဦးေရ၏တ၀က္စြာ ဘိန္းစားနန္ ့ဆီးစြဲ နိန္ကတ္ေတလူတိလုိ ့ေျပာေရ။

အယင္ခါ ရိုးသား အလုပ္ၾကိဳးစား ယုံၾကည္ရေရ ရခိုင္သားတိစြာ အဖအဘိုးအဖီးရို ့နန္ ့မတူပဲ အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ဘိန္းစား ဆီးစြဲနိန္ေရ လူတိျဖစ္လားခကတ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရးအစိုင္အလာတိပ်က္၊
လူ ့က်င့္၀တ္သီလတိေပ်ာက္၊ ေလာကနီတိလူ ့ေဘာင္တန္ဖိုးတိ မဟိေအာင္ အဂၤလိပ္က လုပ္ပစ္လိုက္ေတ။ ေဒပိုင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားနိန္စြာတိကို ျပဳျပင္ဖို ့ ယင္းေခတ္ကရခိုင္ပညာတတ္တိစြာ ရခိုင္သမိုင္း၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စာပီ၊ ရွိေဟာင္းအေတြးအေခၚအယူအဆလူ ့မွဳက်င့္၀တ္သီလ အေၾကာင္းတိကို ေဖာ္ထုတ္ရီးသားလာကတ္ပနာ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခကတ္ေတ။ 

အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ေအာက္ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္နန္ ့ အဂၤလိပ္ပိုင္ ရီးထားေရ သတင္းစာ ၁၂ ေစာင္နန္ ့ ဂ်ာနယ္ ၂ ေစာင္ ထုတ္၀ီခကတ္ေတလို ့ မွတ္တမ္းတိမွာ ဖတ္ရေရ။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္ဘားက ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရလို ့ ရခိုင္ျပည္ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ ဗမာကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ ့ လက္ေအာက္ကို ေရာက္လားရေရခါ အေျခအေနက အဆိုးကနိန္ အဆိုးဆုံးကို ဦးတည္လားခေရ။ 

ဗမာမဆလေန၀င္းေခတ္မွာ အေျခအေနက စာရီးျပလို ့မေကာင္းေလာက္ေအာင္ကို ဆိုးပါလတ္ေတ။ ထုံးစံအတိုင္း ဗမာကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ ့က ရခိုင္သားတိႏိုင္ငံေရးကို စိတ္မ၀င္စားေအာင္ ႏိုင္ငံေရးစြာ ရခိုင္သားတိနန္ ့မဆိုင္ဆိုေရ အေတြးအေခၚမ်ိဳး ရခိုင္သားေဂါင္းထဲကို ၀င္လားေအာင္ စနစ္တက်မွိဳင္းတိုက္၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီ ပါလတ္ကတ္ေတ။ 

အယင္ခါ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီက ရခိုင္သားတိကို ဘိန္းနန္ ့ဘ၀တုံးလားေအာင္ ဖ်က္ဆီးခေရပိုင္ အဂုဆိုေက ဗမာနယ္ခ်ဲ ့ ပေဒသရာဇ္စစ္အုပ္စုက ရခိုင္တမ်ိဳးလုံး မ်ိဳးျပဳန္းေပ်ာက္ကြယ္လားေအာင္ အရက္
နန္ ့ဖ်က္ဆီးပါလတ္ေတ။ 

အရက္ပုလင္းထဲမွာ ေဂါင္း၀င္စိုက္ပနာ ႏိုင္ငံေရးဖက္ကို မလွည့္လာႏိုင္ကတ္ေအာင္ လုပ္ထားေရ။

အက်ိဳးဆက္က ရခိုင္သားတိစြာ ႏိုင္ငံေရးစကားကို ၾကားေက နားခါးကတ္ေတ။ 

ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေက တျပားေလ့မရ ထမင္းမစားရ ေထာင္က်ဖို ့သိမ့္ဆိုေရ အျမင္မွားအထင္မွားတိရိုက္သြင္းထားလို ့ ရခိုင္လူ ့ေဘာင္မွာ အရက္ေသာက္ေတလူတိမ်ားလာေကေလ့ ႏိုင္ငံေရးသမား နည္းပါလတ္ေတ။ 

အက်င့္သီလတိပ်က္ပနာ ေဘးထိုင္ဘုေျပာ အခ်င္းခ်င္းအျပစ္တင္ ေ၀ဖန္အပုပ္ခ်ေရ လူတိမ်ားလာေကေလ့ ႏိုင္ငံေရးကို ခံယူခ်က္ ယုံၾကည္ခ်က္နန္ ့ ခိုင္ခိုင္မာမာ ထဲထဲ၀င္၀င္ လုပ္ေတလုပ္တိနည္းပါလတ္ေတ။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြါးကို ေဇာင္းပီးေရ ကိုယ္ပိုင္ႏိုင္ငံေရးကို မတည္ေဆာက္လာႏိုင္ေအာင္ ဗမာက စနစ္တက်၀ါဒျဖန္ ့ ခ်ီစိတ္ဓါတ္ စစ္ဆင္ေရးလုပ္ထားျခင္း ေၾကာင့္ ရခိုင္သားတိၾကားမွာ တေယာက္ကိုတေယာက္မေလးစား တန္းဖိုးမထား သံသယတိနန္ ့ရာၾကည့္တတ္ေတ အက်င့္စရိုက္ဆိုးတိျဖစ္ပါလတ္ပနာ ညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္လို ့မရႏိုင္ေရ အျဖစ္ဆိုးနန္ ့ ရင္ဆိုင္ပါလတ္ရေရ။ 

အက်ိဳးဆက္က ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးေတာ္လွန္ေရးေလာက မတိုးတက္ မဖြံ ့ျဖိဳး ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ လူထုပါ၀င္မွဳမ်ားလီလီ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို ့ ျမန္လီလီပင္ ျဖစ္ေကေလ့ တခ်ိဳ ့ရခိုင္သားတိစြာ ဗမာစစ္ကိုလိုနီအုပ္စုက လမ္းေၾကာင္းခ်ပီးထားေရအတိုင္း ႏိုင္ငံေရးကိုေနာက္လွည့္ထိုင္ပနာ အရည္မရအဖတ္မရ သာေရးနာေရးဖက္ကို ဦးတည္ျပီးေကလားနိန္ကတ္လို ့ ေပ်ာ္ၾကီးက်အဖြဲ ့ထမင္းေပါင္းခ်က္စားေရးအဖြဲ ့တိရာ မ်ားပါလတ္ပနာ ႏိုင္ငံေရးနန္ ့ အေျပာင္းအလဲစြာ ရခိုင္သားတိနန္ ့ အ၀ီးဆုံးအရပ္ကို ထြက္ျပီးလားခေရ။

ရခိုင္ျပည္ထဲမွာ ဗမာနယ္ခ်ဲ ့စစ္အုပ္စုက သီနတ္တိကိုင္ျပီးေက ဂုတ္သြီးစုပ္ဖိႏွိပ္နိန္လို ့ ႏိုင္ငံေရးကိုေအာ္လို ့ မရပါဆိုေက လက္ခံလို ့ရသိမ့္ေရ။ 

အဂုက လြတ္လပ္ေတ ဗမာတိထိန္းခ်ဴပ္မွဳကကင္းလြတ္ေတ ျပည္ပတိုင္းျပည္တိမွာေတာင္ တခ်ိဳ ့ရခိုင္ပညာတတ္လို ့နာေမခံထားကတ္ေတ ပုဂၢိဳလ္တိေရ ႏိုင္ငံေရး ဆိုေရ အသံကိုၾကားေက က်ားကိုျမင္ေရပိုင္ ေၾကာက္ကတ္ေတ။

ေဒပိုင္ ကြ်န္စိတ္ေပါက္နိန္ေရ အေၾကာက္တရားကို အရင္းတည္ပနာ မဆလညွီနံ ့မစင္သိမ့္ေရ အက်င့္စရိုက္တိနန္ ့ တခ်ိဳ ့ ရခိုင္သားတိေရ ညြန္ ့ ဖူးေခ်တိ ထြက္ပါလတ္ေတ ရခိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္ေခ်တိကို ႏိုင္ငံေရးကနိန္လမ္းလႊဲျပီးေက လူမွဳေရးေယာင္ေယာင္ ေတာင္မေရာက္ေျမာက္ မေရာက္အဖြဲ ့တိဖြဲ ့ပနာ ဗမာစစ္အုပ္စုက လမ္းေၾကာင္းခ်မွိဳင္းတိုက္ထားေရအတိုင္း လုပ္ေဆာင္နိန္ျခင္းေရ ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္လူမ်ိဳးအနာဂတ္အတြက္ စိုးရိမ္ရေရအဆင့္ကို ေရာက္ပါလတ္ေတ။

ရခိုင္တမ်ိဳးလုံး၏ လူ ့အဆင့္အတန္း လူ ့ဂုဏ္သိကၡာ လူ ့တန္ဖိုးတိ အေဖ်ာက္ခံထားရပနာ လူေတာမတိုး ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္နိန္ရျခင္းေရ ဗမာက ႏိုင္ငံေရးအရ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဴပ္ဂုတ္သြီးစုပ္ထားလို ့ပင္ ျဖစ္ေတ။ အဂုဆိုေက ရခိုင္ျပည္ေရ အေမွာင္ၾကီးက်ပနာ ဖြဲျပာထနိန္ျပီးေက အာဖရိကတိုက္က အဆင္းရဲဆုံးတိုင္းျပည္တိထက္ မြဲနိန္ရေရ အဆင့္ကိုေရာက္နိန္ေရ။

ရခိုင္ျပည္က သဘာ၀ဓါတ္ငြိ၊ ပင္လယ္ထြက္ပစၥည္း၊ လယ္ယာထြက္ပစၥည္း၊ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္းတိ ႏိုင္ငံျခားကို ေရာင္းခ်
လို ့ရေရ ေဒၚလာသန္းေထာင္နန္ ့ခ်ီေရ ဖဲသာတိကို ဗမာစစ္အုပ္စုက အသာေခ်ယူပနာ ထိုင္စားအဆီခံနိန္ေရ။ 

ရခိုင္သားတိ ပိုင္ဆိုင္ေရ ေအဖဲသာတိကို ရခိုင္ျပည္နန္ ့ရခိုင္လူမ်ိဳး တိုးတက္ ဖြံ ့ျဖိဳးေရးအတြက္ အက်ိဳးဟိဟိ အသုံးျပဳႏိုင္ဖို ့ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္သားက အုပ္ခ်ဴပ္ႏိုင္ေရ ႏိုင္ငံေရးအာဏာလိုအပ္ေတ။ 

ဗမာနန္ ့ရခိုင္ၾကားမွာ ျဖစ္နိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းခါမွရာ ရႏိုင္ဖို ့။

ယင္းအတြက္ ရခိုင္သားမွာ ႏိုင္ငံေရးအင္အားက အေရးတၾကီး လိုအပ္ပါလတ္ေတ။

ႏိုင္ငံေရးကိုမျမင္ ႏိုင္ငံေရးကိုမသိ ႏိုင္ငံေရးမႏိုးၾကားေက ရခိုင္သားအတြက္ ရွိဆက္ပနာ လားစရာလမ္းမဟိပါ။ ဗမာကိုလိုနီ
နယ္ခ်ဲ ့စစ္စနစ္ဆိုးေအာက္မွာရာ ရလာေရဘ၀ကို လိုင္စင္းခံပနာ အလကားခ်ပီးနိန္ရေရ ကြ်န္သံသရာက လြတ္ေျမာက္လီ
ဖို ့မဟုတ္ပါဗ်ာယ္။ 

ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမွဳကရာ ႏိုင္ငံေရးမွာပါ၀င္ပတ္သက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းကရာ ရခိုင္လူမ်ိဳးလြတ္ေျမာက္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳကို လက္တြိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ပီးလာႏိုင္ပါေရ။ 

ႏိုင္ငံေရးကရာ လြတ္ေျမာက္ေရးပန္းတိုင္ကို
အေရာက္ပို ့ ပီးႏိုင္ေၾကာင္းကို ေျပာခ်င္ပါေရ။ ။ ။


ခိုင္ေအာင္ေအာင္
၃၀၊၁၊၂၀၁၁ 

ရခိုင္အနာဂတ္ဆိုဒ္မွ ကူယူထားပါသည္။