လူ႔သမိုင္းေခတ္ဦး ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမွဳ

 

 

ဗဟံု ေ၀ သရဏံ ယႏၲိ၊ ပဗၺတာနိ ၀နာနိ စ။
အာရာမ႐ုကၡေစတ်ာနိ၊မႏုႆာ ဘယတဇၨိတာ။

ေၾကာက္႐ြ႔ံထိတ္လန္႔ကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ လူတို႔သည္ေတာင္တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ေတာတို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ေနရာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊အထိကရသစ္ပင္စေသာ ကိုးကြယ္ရာတို႔ကို လည္းေကာင္း ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသၾကကုန္၏။
(ဓမၼပဒဂါထာ၊၁၈၈)

လူ႔သမိုင္းစတင္ကတည္းက လူသားတို႔ဟာ ကိုးကြယ္၊ယံုၾကည္မွဳ ဘာသာတရားကို သူတို႔ရဲ့ အေတြးအေခၚ၊ ယံုၾကည္မွဳေပါင္း မ်ဳိးစံုနဲ႔ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မူေတြကို အေျခခံျပီး နားလည္သလို ပံုေဖာ္ဖန္တီးခဲ့ၾကပါတယ္၊ လူသားတို႔၏ ေရွးသမိုင္းဦးေခတ္မွာ အင္မတန္ ၾကမ္းတမ္း၊ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အယူအဆ၊ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ မွဳမ်ိဳးကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္၊ အၾကမ္းတမ္းဆံုးကေတာ့ Human-sacrifice လူ႔အသက္ ေသြးတို႔ျဖင့္ သူတို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္တဲ့ နတ္မ်ားကို သူတို႔ရဲ့ အက်ဳိးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ လဲႊမွားတဲ့ ယံုၾကည္မွဳနဲ႔ ပူေဇာ္ ပသမွဳျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီအျပဳအမူ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ အဲဒီအခါက အရမ္းေခတ္စားတဲ့ ဘာသာထံုးတမ္းစဥ္လာ က်င့္စဥ္တစ္ခုအျဖစ္ ခံယူခဲ့ၾကျပီး တန္ဖိုးရွိတဲ့ လူ႔အသက္ ေပါင္းမ်ားစြာကို ပူေဇာ္ပသမွဳျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ 

ဒီလိုၾကမ္းတမ္း ရက္စက္တဲ့ယံုၾကည္မွဳ ဘာသာေရး က်င့္စဥ္ေတြကို ကမၻာ႔သမိုင္း ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ 

ဥပမာ အီဂ်စ္၊ ဂရိ၊ေရာမ၊ တရုတ္၊အိႏၵိယ၊ပစိဖိတ္ေဒသ၊ ေျမာက္အေမရိက၊ ေတာင္အေမရိက၊အေနာက္အေမရိက၊ အာဖရိက စသည္ေနရာေဒသေတြမွာ အမ်ားအျပား ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

Wikipedia အဆိုအရ ဒီလိုအေတြးအေခၚအျပဳအမူမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀၀ ခန္႔ (Late Stone Age) အခ်ိန္က စျပီး ေတြ႔ရွိရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

တရုတ္တြင္ B.C 5 ရာစုတြင္စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ Great Wall မဟာတံတိုင္းကို ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ သူ႔အသက္ေထာက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ပူေဇာ္ပသမွဳ ျပဳခဲ့သည္ဟုဆို၏။ ေျမာက္အေမရိကတိုက္၊ ယခုလက္ရွိ မကၠဆီကို၊ Maya ေခတ္တြင္ Actes လူမ်ိဳးတို႔သည္ လူ႔အသက္ေသြးေထာင္ေပါင္းမ်ားတို႔ျဖင့္ နတ္ပူေဇာ္ပသမွဳကို အၾကီးအက်ယ္ ျပဳခဲ့ၾက၏။ 

 2006 ႏွစ္တြင္ရုိက္ကူးခဲ့တဲ့ Apocalypto ရုပ္ရွင္ကားဟာ Maya Civilization ေခတ္ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္ကို အေျခခံထားတာျဖစ္ပါတယ္။ 

ပူေဇာ္ပသရာတြင္အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ေက်ာက္ယာဇ္ပလႅင္္ကို္ မကၠဆီကို ျပတိုက္တြင္ ယခုထိသိမ္းဆည္း ထားပါတယ္၊ ၄င္းပလႅင္ေပၚတြင္ လူ႔အသက္ေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ကို ပူေဇာ္မွဳျပဳခဲ့သည္ဟုဆို ပါတယ္။ 

အိႏၵိယ သမိုင္း ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမွဳ ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း တိရစၧာန္၊လူ႔ အသက္ ေသြးတို႔ျဖင့္ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမွဳရွိသည္ကို ဗုဒၶဘာသာစာေပမွတ္တမ္းတြင္ ေတြ႔ရွိရပါတယ္၊

ျမတ္ဗုဒၶကုိယ္တိုင္ အသက္ေသြးတို႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ပသမွဳ အယူအဆေတြကို ဆန္႔က်င္ တြန္းလွန္ ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီအယူအဆ က်င့္စဥ္ေတြဟာ အက်ဳိးတစ္စံုတရာမရွိေၾကာင္း၊ မေကာင္းမွဳတို႔သာ တိုးပြားေၾကာင္း၊ ကိုယ္၊ႏွဳတ္၊စတ္ တို႔ကို ျဖဴစင္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းမွသာလွ်င္ စိတ္ခ်မ္းသာျပီး ၾကီးပြားတိုးတက္မွဳကို ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္ ေျပာေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ျပီး ထူးျခားတဲ့ဘာသာေရး က်င့္စဥ္တစ္ခုကား အိမ္ရွင္မတစ္ဦဟာ သူ႔မရဲ့ခင္ပြန္း ေသဆံုးသြားပါက သူႏွင့္အတူ လိုက္ေသေပးရျခင္းပင္ျဖစ္၏၊ ၄င္းက်င့္၀တ္(Sati)ဟာ အိႏၵိယ၏ အဓိက ဘာသာေရးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာေရးမွ ဆင္းသက္လာတဲ့ ဘသာေရးအယူအဆ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီက်င့္၀တ္ဟာ ၁၈ ရာစုေလာက္ထိ ရွင္သန္ခဲ့ပံုေပၚပါတယ္။ Jules Verne ရဲ့ Around the World in Eighty Days ဆိုတဲ့ Adventure Noble ထဲမွာ အဲဒီအေၾကာင္းေလးကို ထည့္ေရးထားတာကို သတိျပဳမိလို႔ရပါတယ္။

  တစ္ျခားေနရာမ်ားႏွင့္ ႏွိဳင္းစာလွ်င္ အိႏၵိယ ဘာသာေရးသည္ မေျပာင္းလဲေသာ ေရွးရုိးစဲြ ကိုးကြယ္ယံုမွဳေတြကို သက္တမ္းရွည္ၾကာေသာ ေနရာဟု ေျပာ၍ ရႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ မွက္ေမွာက္ေခတ္ ၂၁ ရာစုမွာပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အသက္ေသြးတို႔ျဖင့္ နတ္ပူေဇာ္သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ ၾကားေနရလို႔ပါ။ 

 UK ႏိုင္ငံ Sunday 5 March 2006 ေန႔က ထုတ္တဲ့ “guardian” Internetသတင္းစာမ်က္မွာ Indian cult kills children for goddessဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ျဖစ္ရပ္မွန္ သတင္းတစ္ပုဒ္ေရးသားထားပါတယ္ Uttar Pradesh ျပည္နယ္မွာ ခေလးငယ္မ်ားကို သတ္၍ Kili နတ္သမီးကို ပူေဇာ္သည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ေရးသားထားတာျဖစ္ပါတယ္၊ အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အျဖစ္မ်ားျပီး ေ၀းလံေခါင္သီ၊ ဖြိ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ မရွိသည့္ အရပ္ေဒသေတြမွမွာ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္ဟု ဆိုထားပါတယ္။ လူ႔အသက္ကိုသတ္ျပီး လူသားမဆန္တဲ့ ဘယ္လိုပူေဇာ္ပသမွဳမ်ိဳး ကိုမဆို အိႏၵိယဥပေဒအရ တရားဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မွဳျဖစ္ျပီး ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ အေရးယူ ခံရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီလိုလူသားမဆန္တဲ့ အျပဳအမူေတြကိုယာဥ္ေက်းတဲ့ လူ႔အသိုင္းကလက္ခံႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ 

အဲဒီလိုျပစ္မွဳေတြ လြန္က်ဴးသူေတြကို အိႏၵိယအစိုးက ေသဒဏ္ေပး၍ အေရးယူခဲ့ဘူးပါတယ္။

ဒီေန႔ေခတ္ ၂၁ ရာစုထဲမွာပင္ အဓိပ္ပါယ္မဲ့တဲ့ အယူအဆ၊ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမွဳေတြဟာ ရွင္သန္ ေနဆဲပါ။ 

ေမာဟအေမွာင္မိုက္ေတြနဲ႔ အေတြးအေခၚ၊ ယံုၾကည္မွဳေတြပ်က္စီးျပီး ေလာဘ၊ေဒါသ၊ ေမာဟ တရားေတြ အားၾကီးၾကီးစိုးေနသမွ် ယဥ္ေက်းျပီး ျပည့္စံုတဲ့လူ႔အသိုင္းအ၀န္းတစ္ခုျဖစ္လာဖို႔ အလွမ္းေ၀းေနအံုးမွာပါ။

ေနတံ ေခါ သရဏံ ေခမံ၊ ေနတံ သရဏမုတၱမံ။
ေနတံ သရဏမာဂမၼ၊ သဗၺဒုကၡာ ပမုစၥတိ။

ဤ ေတာ ေတာင္ ေနရာ အထိကရသစ္ပင္စေသာ ကိုးကြယ္ရာ ဟူသမွ်ကို ကိုးကြယ္ျခင္းသည္
ေဘးကင္းေသာ ကိုးကြယ္ျခင္းမဟုတ္၊ ျမတ္ေသာ ကိုးကြယ္ျခင္း မဟုတ္၊ ဤကိုးကြယ္ရာ
ဟူသမွ်ကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ ပူေဇာ္ပသျခင္းေၾကာင့္ ဆင္းရဲဒုကၡအေပါင္းတို႔မွ မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္။

(ဓမၼပဒ ဂါထာ၊ ၁၈၉)

စာကိုး။ သာရိပုတၱေထရ ႏွင့္ သဟာယကျဗာဟၼဏ၀တၳဳ၊ ဓမၼပဒ
သံကိစၥသာမေဏ၀တၳဳ၊ ဓမၼပဒ
၃၇ နတ္မင္း၊ ဦးဖိုးက်ား

ရခိုင္ေက်ာင္းသား ရဟန္းေတာ္မ်ားအဖဲြ႕(ထိုင္ႏိူင္ငံ)ဆိုဒ္မွ ကူးယူထားပါသည္။