စကားပံုမ်ား

က်ားကိုေၾကာက္လို႔ သ်ွင္ႀကီးကိုး သ်ွင္ႀကီးက်ားထက္ဆိုး
ဗူးဆိုေက ဖရံုမသီး
မခ်ိလို႔သြားၿခဲ ရယ္ေယာင္ထင္
မိုးပဲြမွ လယ္ထြန္ သူခိုးျပန္မွ က်င္ကြင္းျပ
လူမဲြကို နတ္ျမင္
ျမတ္ဖို႔လားႏွင္းခံ တပြာေယာ့
ေမ်ာက္လက္ထဲမွာ သျပာရေယွာင္
ေဂါင္းတံုးခ်င္းအတူတူ သူေတာ္က တမူးအပိုလ်ွဴ
အိုးမလံု အံုပြင့္
ျခင္ေထာင္ထဲက ပစိကိုက္ျပ
က်ားရွိေရာက္ခြီး ၿဂိမ္သီသီ
ေနာက္က်ေက လင္းတမွာအရိုး လူမွာအိုး
အရိပ္ျပလို႔ အေကာင္မျမင္
ေပၚစခရမ္းသီး ထပ္ခ်င္းညီး
စြပ္လိုက္က ေျဖာင့္ေျဖာင့္ ခၽြတ္လိုက္က ေကာက္ေကာက္ (ခြီးပတုန္း)
ေရႊအိုးလည္းျမင္ သားလည္းရွင္ (သု၀ဏၰသာမ)
မိုးလင္းလားခေရ ခဲ၀ါပိုင္ေယွာင္ ေၾကာင္တိေၾကာင္ေတာင္
လိပ္ႀကံဳစြာ လိပ္ရာသိ
ဖ်ာလိပ္ေခါင္း၀င္ ခြီးထက္ဆိုး
က်င္သန္အို ၾကက္ႏွင္မရ
လိပ္ကို ရီကူးသင္ပိုင္
လူမ်ားလို႔ ပဲြမစည္
လူႏွင့္ေပါင္း ေကာက္ညွင္းေပါင္းလည္း မေကာင္း
ေခ်ာင္းေျမာင္မႄကြင္း ႄကြက္တြင္းမက်န္ ရန္ကိုယွင္း
တမိန္႔ခံ တသံတည္း
ရီမခ်ိဳးဘဲ သနပ္ခါးမႏွိမ္းကဲ့
ဆိပ္က်ပ္လို႔ ဆင္ေခ်ာင္
ဆင္ပိန္ေကလည္း ဆိတ္ထက္သန္
အေဆာက္ထက္ အေမာက္ႀကီး
အိမ္ကလဆြီး ေမာင္းကာႀကီး
ႀကီးလီ ခ်ဥ္လီ သံဖရာသီး
မုဆိတ္ထက္ သြားရွည္
မ်က္ကန္း မွန္ျပ
ႏွမ္းတစိႏွင့္ ဆီမျဖစ္
တေဖာင္၀ါးကို တလံုးတည္းနန္႔ မကန္ကဲ့
နီျမင့္လီ အရူးသဲလီ
၀ကန္
ပရြက္စိတ္ကမလာဘဲ သကာက အျပန္လား
အားနာေက ၀မ္းႀကီးေရ
ထမင္းမစားဘဲ ၀ေရ
ထမင္းညီးယာလား
ထမင္းကို ၀ေအာင္စားထား
မိုးေကာင္းတုန္းခါ ရြာရာရြာ
သီခ်င္ေရႏြား ေတာနားေယာင္
ဆူေအာင္ကေစာင့္ နပ္ေအာင္မေစာင့္
စိတ္ေကာင္း အေခါင္းက်န္
ကိုယ္ထြန္ႏြား အဘိုလား အမလားမသိ
ေမာင္းေမာင္ခ်စ္စြာ ငါဆိေရ
ငပိလိုလား ဆားလိုလား
ေယာက္မတံုးလားယာ
မပြင့္ဘဲ မသီး
မေျပာ မၿပီး မတီး မျမည္
အလုပ္မဟိ ေၾကာင္ရီခ်ိဳး
လင္လိုခ်င္လို႔ ၀မ္းခဲကြန္ေဆာင္
ခိုးစားစြာ ဖံုးမရ
အ၀ီးကလာ ရဲရဲ
အိမ္ကိုေရာက္ မဲမဲ
ငါ့သမီးလွေရဆို စာန္ဂိုးထက္မွာ တက္လို႔က
သိရာသိစီ မျမင္စီကဲ့
မရြတ္ပိုင္ အဖ်ားခ်ဴး
အေကာင္ႀကီးလို႔ အလီးမစီး
မစားရဘဲ ယနာနာ
စားခါငေက်ာ္ ေယာ္ခါငက်ီး ေထာင္မွာက် လကန္းႀကီး
နတ္ၾကမ္းကို ပတ္ၾကမ္းနန္႔လိုက္
အရည္မ်ား အဖတ္ပါ
သူ႔အရိုးနန္႔ သူ႔ကိုထိုး
အိပ္နီစြာလား မိွတ္နီစြာလား
လိုက္လီ ၀ီးလီ
မႈိရမ်က္ႏွာ
ပုရစ္မ်က္ႏွာ ျပဳတ္မႏူး
ၾကည့္လိုက္ေက ႀကဲစီႀကဲစဲ
စပါးေကာင္းေက ေထာင္
မညင္းေကာင္းေက လဲ
တနပ္စာကို တသက္စာထင္ ခြီးအျမင္
၀ါႀကီးမေပါင္းယင့္ ၀ါႀကီးစားယင့္
နတ္ျပည္ျပ ႄကြက္တြင္းျမင္
ႀကိဳက္စြာက တေယာက္ လိုက္စြာက တေယာက္
တကိုင္တည္း ငပိ
ခြီးရုူးကို စိုးမတိုက္ကဲ့
ေမ်ာက္ျပလို႔ ဆန္ေတာင္း
စားရက သကာ မစားရက ငျပာ
ဆန္စိုင္တိုင္း က်မြိမလိုက္ႏိုင္
ဒႆဂီရိပိုင္ ေဂါင္းဆယ္လံုး
ကာလီမယ္ေတာ္ပိုင္ လက္ဆယ္ေခ်ာင္းပါမွ
အလွဆင္ ေမ်ာက္ျဖစ္
ဆံပင္က အျမစ္ မုဆိတ္က ထြက္
ေလာင္းနံ ထံုးသုတ္
ဘုရားကို ေရႊကပ္ မယားကို ေရႊ၀တ္
ေျပာခါ ဒီမိုကေရစီ
လုပ္ခါ လီမိုကေရစီ
ေျပာခါ ခ်စ္ၾကည္ေရး၊ လုပ္ခါ နဖူးၿပဲ ဒူးကဲြ
မွားမွန္းသိခါ ၀မ္းႀကီးယာ
အသြင္ခ်င္းတူေကလဲ့ အသံခ်င္းမတူ (ဖားႏွင့္ ျခေသၤ့)
အေရာင္ခ်င္းတူေကလဲ့ အေကာင္ခ်င္းမတူ (ဆင္ႏွင့္ ခ်ီးပိုး)
အာရီယံလည္း အသားမဲ
မဲရာမဲလည္း ဆီခဲ
ပါရမီက်င့္ သၾကားမင္း ဒေယာမရ ထြက္ၿပီးဖို႔က်
ေတာင္ကေအာက္ခ်င္း ျပားကိုဆင္း
ျပားကလူလည္း အယူလဲြလို႔
ေတာႀကိဳေတာင္ၾကား ၀င္လတၱံ (ရခိုင္ရာဇ၀င္ ၉၉ လတၱံ)
အိမ္ေအာက္က အိမ္ထက္ကိုလူးက်
အလားမေတာ္ တလွမ္း
အစားမေတာ္ တလုပ္
(က်ဳပ္ကၽြံေက လႈပ္မကၽြတ္
ႏႈတ္လြန္ေက ျဖဳတ္ထုတ္သတ္)
ေၾကာင္မြီးေက ခြီးမဟုတ္
ခြီးမြီးေက ေၾကာင္မဟုတ္
မပုတ္ပဲ မနံ
ဆတ္ေခ်ာင္း ဆင္လာ
ႀကီးေကလည္း စ်ီးနည္း (ဘူးသီး၊ သခြားသီး)
ေျပာင္တိုင္းလည္း သံမဟုတ္
က်ည္ကုန္ သနတ္ တံုးပိုင္းထက္လီး
၀ါးတုတ္ကို ေစတီမွတ္ တနိ သံုးခါ ရွိခိုး
မေကာင္း ေက်ာင္းပို႔
လႈပ္လီ ျမဳတ္လီ
ပိႏၷဲသီးဒုတ္သတ္
မသိသူ ေက်ာ္လား သိသူ ေဖာ္စား
ဇာတိနာ ေဖ်ာက္မရ
ဗိ်ဳင္းပိုင္ လီခံလို႔ သားေပါက္
အိုးကိုၾကည့္ ခြက္ကိုျမင္
ဆရာမျပ ငပိဖုတ္ နည္းမက်
အိမ္သွ်င္ကို ေမ်ာက္ႏွင္
ကိုယ္မြီးဇပ္ခြီး ကိုယ့္ျပန္ကိုက္
ေမ်ာက္သစ္ကိုင္း လက္လြတ္
လိပ္ကို ရီမွာလႊတ္
ကဏန္႔ပိုင္ ေဘးတိုက္လား
လပ ကဏန္႔
ကဏန္႔ကို ဒီးဒုတ္ေသာက္ေယွာင္
အေပါက္ရွာမရ
မရခါ ဆံကိုင္ ရခါ ၿခီကိုင္
၀က္ကို အစာေကၽြးျခင္းသည္ ခ်စ္၍မဟုတ္
ေပၚေလာင္းတက္စီး
တက္လာအစိုးရ ငါ့အစိုးရ
က်င္ကိုင္မည္ဆို ထိုင္နီေရ
ဓါတ္ပံုရိုက္ေက ဂိုက္ေခ်နန္႔
ေပါင္တံလႈပ္လႈပ္ ဇီးကြက္ရုပ္
ပညာဟိ ဂ်ိ၀ိဂ်ီ၀ါ
နဖူးေျပာင္ေျပာင္ ထိပ္ေျပာင္ေျပာင္
ဆိတ္လစိကို ဆီဆြတ္ေယာင္
လုပ္ပိုင္မျဖစ္လွ်င္ ျဖစ္ပိုင္လုပ္မည္
ငါလုပ္ေယွာင္ မလုပ္ကဲ့ ငါေျပာေယွာင္ လုပ္
လမ္းမသိ ခြီးေနာက္ကလိုက္
ထုတ္မွာသတ္ ေယာက္မွာသတ္
ရန္သူလားေက ဇာမွာလဲ ဇာမွာလဲ
ရန္သူလာေက အဘာလဲ အဘာလဲ
လင္းဆဲြပိုင္ေယွာင္ ၿမီႀကီးကို ေကာင္းခင္ထင္
အယင္ခါ က်င္သန္ အခု ဖင္ခံ
လြတ္လပ္ေရးလိုခ်င္ ရခိုင္စာကိုသင္
ရခိုင္စကားတည္တံ့မွ ရခိုင္သားလည္း တည္တံ့မည္