ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း အပိုဒ္ (၂၈) မွ (၃၁) အထိ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ားကို ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္သည္။
ယခု အပိုဒ္ (၂) မွ အပိုဒ္ (၂၇) ထိ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (အစ/အဆံုး)
------------------------------------------
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေက်ာက္ရစ္ေကဆရာ ေမာင္စံလွ စပ္ဆိုသည္။
ဓည၀တီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာျခင္း (အစ/အဆံုး)
------------------------------------------
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေက်ာက္ရစ္ေကဆရာ ေမာင္စံလွ စပ္ဆိုသည္။
ေကာဇာသကၠရာဇ္ (၁၁၁၆)၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၇၅၄) ခုႏွစ္ ရြီးကူးပီမူ။
(၁) ေအာင္ေၾကာင္းမေယမဂၤလံ၊ ေအာင္ဆုပန္ေက၊ ေအာင္သံေညာင္းေညာင္း၊ ေအာင္ပါစီဟု၊ ေညာင္ရီေလာင္းလို႔၊ ဆုေတာင္းပဌနာ၊ အဖန္ဖန္ေလ၊ မွန္ယၡဳလွ်င္၊ ျပဳၿပီးခါဝယ္၊ ျမတ္စြာဗုဒၶ၊ အတုလံေက၊ သမၺဳဒၶႏွင့္၊ ဓမၼသံဃာ၊ ျမတ္ဆရာေလ၊ မာတာပီတ၊ ဂုဏ္ကဲလြန္ေက၊ အနႏၵကို၊ ကာယဝဇီ၊ မေနာခ်ီေက၊ သံုးလီဒြါရ၊ ကံသံုးျဖာေလ၊ ပဏာမျဖင့္၊ ညြတ္ခ႐ိုက်ိဳး၊ လက္ဆယ္ျဖာကို၊ ထိပ္မွာမိုးလို႔၊ ရွိခိုးဦးခ်၊ ႀကိမ္ဖန္ဖန္ျဖင့္၊ ကြ်န္ယၡဳေက၊ ျပဳၿပီးမွလွ်င္၊ သူရႆတီ၊ လွဆင္းညီေက၊ ေဒဝီရတနာ၊ ကြ်ႏု္ပ္မွာတြင္၊ တည္ပါစီေၾကာင္း၊ အဓိဌာန္ႏွင့္၊ ဆုမြန္ေတာင္းမွ၊ ရွိေဟာင္းပီစာ၊ က်မ္းအလာကို၊ ယူကာညႇိႏိႈင္း၊ ၿမိဳ႕ဓညာကို၊ ပတ္ခါဝိုင္းသည္၊ သမိုင္းစဥ္လာ၊ နိဂုဏ္းရြာကို၊ ျပရာအခဏ္း၊ ေနာက္တျဖာ၌၊ ထပ္ခါညႊန္းေသာ္၊ ရႊီနန္းတည္ရာ၊ ၿမိဳ႕ဓညာဝယ္၊ စႏၵာသူရိယ၊ ဘုန္းေတာက္ထိန္ေက၊ ရာဇိႏၵႏွင့္၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ဘဂဝါ႐ို႕၊ မဟာမုနိ၊ ေျခာက္သြယ္ေရာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီး၍၊ ေသာင္းထီးေက်ာ္လွန္း၊ ျမတ္ဘုန္းေမာ္ေလ၊ ကိုယ္ေတာ္႐ုပ္ကို၊ သြန္းလုပ္ခန္းႏွင့္၊ ၿမိဳ႕နန္းျဖာျဖာ၊ တည္ေထာင္ရာတြင္၊ ရွည္ၾကာသက္တမ္း၊ အတန္တန္ကို၊ ကာရန္ဆန္းႏွင့္၊ ညႊန္းကာခုဝယ္၊ ေနာက္ေနာင္လာကို၊ သိပါရေအာင္၊ ျပလိုက္မည္ေလး။
(၂)
“မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး၊ တေက်ာ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ငွက္ေတာ္က်ဴးေက၊ ရက္ဦးမဂၤလာ၊ ခ်ိန္အခါတြင္”
”မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး”
ဤအပိုဒ္တြင္ (ရီ၊ ၀ီ၊ လီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါလိမ့္မည္။
(၁) ေအာင္ေၾကာင္းမေယမဂၤလံ၊ ေအာင္ဆုပန္ေက၊ ေအာင္သံေညာင္းေညာင္း၊ ေအာင္ပါစီဟု၊ ေညာင္ရီေလာင္းလို႔၊ ဆုေတာင္းပဌနာ၊ အဖန္ဖန္ေလ၊ မွန္ယၡဳလွ်င္၊ ျပဳၿပီးခါဝယ္၊ ျမတ္စြာဗုဒၶ၊ အတုလံေက၊ သမၺဳဒၶႏွင့္၊ ဓမၼသံဃာ၊ ျမတ္ဆရာေလ၊ မာတာပီတ၊ ဂုဏ္ကဲလြန္ေက၊ အနႏၵကို၊ ကာယဝဇီ၊ မေနာခ်ီေက၊ သံုးလီဒြါရ၊ ကံသံုးျဖာေလ၊ ပဏာမျဖင့္၊ ညြတ္ခ႐ိုက်ိဳး၊ လက္ဆယ္ျဖာကို၊ ထိပ္မွာမိုးလို႔၊ ရွိခိုးဦးခ်၊ ႀကိမ္ဖန္ဖန္ျဖင့္၊ ကြ်န္ယၡဳေက၊ ျပဳၿပီးမွလွ်င္၊ သူရႆတီ၊ လွဆင္းညီေက၊ ေဒဝီရတနာ၊ ကြ်ႏု္ပ္မွာတြင္၊ တည္ပါစီေၾကာင္း၊ အဓိဌာန္ႏွင့္၊ ဆုမြန္ေတာင္းမွ၊ ရွိေဟာင္းပီစာ၊ က်မ္းအလာကို၊ ယူကာညႇိႏိႈင္း၊ ၿမိဳ႕ဓညာကို၊ ပတ္ခါဝိုင္းသည္၊ သမိုင္းစဥ္လာ၊ နိဂုဏ္းရြာကို၊ ျပရာအခဏ္း၊ ေနာက္တျဖာ၌၊ ထပ္ခါညႊန္းေသာ္၊ ရႊီနန္းတည္ရာ၊ ၿမိဳ႕ဓညာဝယ္၊ စႏၵာသူရိယ၊ ဘုန္းေတာက္ထိန္ေက၊ ရာဇိႏၵႏွင့္၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ဘဂဝါ႐ို႕၊ မဟာမုနိ၊ ေျခာက္သြယ္ေရာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီး၍၊ ေသာင္းထီးေက်ာ္လွန္း၊ ျမတ္ဘုန္းေမာ္ေလ၊ ကိုယ္ေတာ္႐ုပ္ကို၊ သြန္းလုပ္ခန္းႏွင့္၊ ၿမိဳ႕နန္းျဖာျဖာ၊ တည္ေထာင္ရာတြင္၊ ရွည္ၾကာသက္တမ္း၊ အတန္တန္ကို၊ ကာရန္ဆန္းႏွင့္၊ ညႊန္းကာခုဝယ္၊ ေနာက္ေနာင္လာကို၊ သိပါရေအာင္၊ ျပလိုက္မည္ေလး။
(၂)
“မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး၊ တေက်ာ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ငွက္ေတာ္က်ဴးေက၊ ရက္ဦးမဂၤလာ၊ ခ်ိန္အခါတြင္”
”မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး”
ဤအပိုဒ္တြင္ (ရီ၊ ၀ီ၊ လီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါလိမ့္မည္။
ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ “မိုးထမံႈေရ၊ ႏွင္းေဝေဝႏွင့္၊ စံုေလျဖဴးျဖဴး” ဟု ရသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း (မံႈေရ) ဟုမဟိပါ (မံႈရီ၀ိုးတ၀ါး) စသျဖင့္ (မံႈရီ) ဟုရာ ဟိပါသည္။
၄င္းကို အဓမၼျမန္မာမႈျပဳပါက (မိုးထမႈံေရ) ဟုျဖစ္လားပါသျဖင့္ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့လားပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံမ်ားမွာ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ားျဖစ္ပါသည္။
“ရြက္ေဟာင္းလည္းႄကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ၊ ပန္းမ်ားစြာလည္း၊ မံုကာပြင့္ဖူး၊ သင္းပ်ံ႕ႀကိဳင္ေက၊ ဂႏိုင္ဦးမွာ၊ ေပ်ာ္ျမဴးဝဲပ်ံ၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိုးညံခ်ိဳျမ၊ ေတာဂႏိုင္ေလ၊ ၿမိဳင္အလွကို၊ ဝဝ႐ႈကာ၊ တေတာဝင္ေက၊ တျပင္သန္းလို႔၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္”
“ရြက္ေဟာင္းလည္းႄကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း (ႄကြီ) (၀ီ) (နီ) ကို ကာရံယူထားသျဖင့္ ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ ”ရြက္ေဟာင္းလည္းေႄကြ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုေဝလို႔၊ အေနအဝါ” ဟုရပါသည္။
“ရြက္ေဟာင္းလည္းႄကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ၊ ပန္းမ်ားစြာလည္း၊ မံုကာပြင့္ဖူး၊ သင္းပ်ံ႕ႀကိဳင္ေက၊ ဂႏိုင္ဦးမွာ၊ ေပ်ာ္ျမဴးဝဲပ်ံ၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိုးညံခ်ိဳျမ၊ ေတာဂႏိုင္ေလ၊ ၿမိဳင္အလွကို၊ ဝဝ႐ႈကာ၊ တေတာဝင္ေက၊ တျပင္သန္းလို႔၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္”
“ရြက္ေဟာင္းလည္းႄကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း (ႄကြီ) (၀ီ) (နီ) ကို ကာရံယူထားသျဖင့္ ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ ”ရြက္ေဟာင္းလည္းေႄကြ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုေဝလို႔၊ အေနအဝါ” ဟုရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း (အေနအ၀ါ) ဟုမဟိပါ။
(အနီအ၀ါ) ဟုရာဟိပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံမွာလည္း ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံစစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္။
”သနားတံုၿပီး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းမီးလို႔”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း (ၿပီး) ႏွင့္ (မီး) ကို ကာရံယူထားပါသည္။
”သနားတံုၿပီး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းမီးလို႔”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း (ၿပီး) ႏွင့္ (မီး) ကို ကာရံယူထားပါသည္။
၎ကို ျမန္မာမႈျပဳမည္ဆိုပါက “သနားတံုေျပး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းေမးလို႔” ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း (စားၿပီး) (ေသာက္ၿပီး) ဟုရာ ဟိပါသည္။
(စားေျပး၊ ေသာက္ေျပး) ဟု မဟိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ (သနားတံုေျပး) ဆိုသည္မွာ လံုး၀အဓိပၸါယ္မဟိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံသည္လည္း ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ (ေမး) ဆိုသည္မွာ ရခိုင္စာမဟုတ္ပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ (ေမး) ဆိုသည္မွာ ရခိုင္စာမဟုတ္ပါ။
ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကားျဖစ္ပါသည္။
စာရြီးေသာအခါ (ေမးျမန္းသည္၊ သတင္းေမးသည္) ဟု ရြီးနီကတ္ၿပီ ျမန္မာစာကို ရခိုင္စာဟု အသွ်င္ခံနီကတ္သည္မ်ားမွာ ရခိုင္သား၏၀မ္းတြင္းပါ ကာလနာျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္ အပုိဒ္ (၃) (၄) (၅) စသည္ျဖင့္ က်န္အပိုဒ္မ်ား၌ က်န္ဟိနီေသာ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာကာရံမ်ားကို တခုခ်င္း တပိုဒ္ခ်င္းေဖာ္ျပလားပါမည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
------------------------------
(၂) ေတာင္ကြ်န္းမေယဒီပါ၊ မဟီခ်ာမွာ၊ စီကာလွပ၊ ျမရိပ္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ေတာင္စဥ္ဝိုင္းေက၊ တိုင္းရကၡတြင္၊ စႏၵသုဓမၼ၊ မည္တြင္ေခၚ၍၊ ဘြဲ႔ေတာ္ရေက၊ မင္းလွဘုန္းႃကြယ္၊ နတ္ၿမိဳ႕ဟန္သို႔၊ အလြန္ထူးေက၊ ေျမာက္ဦးျပည္တြင္၊ ဂုဏ္ရည္မညွိဳး၊ လက္႐ံုးေထာင္ေက၊ အေခါင္မိုးလို႔၊ စိုးသည့္အခါ၊ မ်ားစည္းစိမ္ႏွင့္၊ ျပည့္ညီလတ္ေက၊ ေဘာင္းဒြတ္ရြာက၊ သညာနာမ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ႏွင့္၊ ေမာင္ထြန္းျမဟု၊ လွပတင့္တယ္၊ သက္ႏွစ္ဆယ္ေက၊ အရြယ္တူေျမာက္၊ လုလင္ပ်ိဳေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ ဘုန္းေတာက္ေပၚထင္၊ မုနိသွ်င္ကို၊ ဖူးျမင္လိုလွ၊ တိုင္ပင္ခံေက၊ အႀကံမွ်လို႔၊ မိဘအထံ၊ လားခ်င္လိုသည္၊ ထိုအေၾကာင္းကို၊ ခြင့္ေတာင္းပန္၍၊ လွ်င္ျမန္ဆြဆြ၊ ဝတ္စားယင္၍၊ ဆင္ၿပီးမွလွ်င္၊ မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး၊ တေက်ာ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ငွက္ေတာ္က်ဴးေက၊ ရက္ဦးမဂၤလာ၊ ခ်ိန္အခါတြင္၊ ႏွစ္ျဖာတူကြ၊ မိမာတာႏွင့္၊ ပီတာဖကို၊ ဦးခ်ၿပီးေသာ္၊ ဓညမည္ေက၊ ၿမိဳ႕ေဒသကို၊ မွန္းဆေမွ်ာ္လို႔၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး၊ ရႊီဇခၤါေလ၊ မဂၢါလမ္းကို၊ လွမ္းလို႔လားေသာ္၊ မ်ားျပားလွစြာ၊ ေက်းလက္ရြာကို၊ လြန္ကာေက်ာ္ေျမာက္၊ ရိပ္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ဂႏိုင္တန္းမွာ၊ စခန္းေထာက္လို႔၊ ရွိေနာက္ဘယ္ညာ၊ ၾကည့္ေသာခါတြင္၊ စီကာညြတ္ေပ်ာင္း၊ မ်ားစံုလင္ေက၊ သစ္ပင္ေပါင္းမွာ၊ ရြက္ေဟာင္းလည္းႃကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ၊ ပန္းမ်ားစြာလည္း၊ မံုကာပြင့္ဖူး၊ သင္းပ်ံ႕ႀကိဳင္ေက၊ ဂႏိုင္ဦးမွာ၊ ေပ်ာ္ျမဴးဝဲပ်ံ၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိုးညံခ်ိဳျမ၊ ေတာဂႏိုင္ေလ၊ ၿမိဳင္အလွကို၊ ဝဝ႐ႈကာ၊ တေတာဝင္ေက၊ တျပင္သန္းလို႔၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္၊ သာယာလွပ၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာေလ၊ ရပ္ဂါမကို၊ ေရာက္ၾကတံုလွ်က္၊ ျမၿပိဳင္ေညာင္ႏွင့္၊ ကံေဘာင္ထက္မွာ၊ တန္႔လွ်က္တူညီ၊ ထိုင္လို႔နီေက၊ ထိုသည္အခါ၊ သာေမာစည္၍၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ ကလ်ာ႐ူပ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ လွ်င္ဆြမၾကာ၊ ရီကန္သာကို၊ လွမ္းလာဆတ္ဆတ္၊ ညခ်မ္းနီမွာ၊ ေသာက္ရီခပ္၍၊ တက္လတ္ကာလ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ေလ၊ ပ်ိဳေမာင္ထြားမွာ၊ စကားစလို႔၊ ႃမြက္ဟျခင္းရာ၊ ေမာင္႐ို႕မွာေက၊ ျပည္ရြာညြန္႔ဖူး၊ ထီးနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ထြန္းေျပာင္ေတာက္ေက၊ ၿမိဳ႕ေျမာက္ဦးက၊ သံုးလူ႔ထိပ္ပန္၊ ကိုယ္စားမြန္ကို၊ ဖူးရန္စိတ္ဟိ၊ ေဒရပ္ရြာကို၊ ေရာက္လာဘိလည္း၊ အသိမိတ္ေဆြ၊ မဟိေပေက၊ ႏွမအိမ္မွာ၊ တညည့္တာကို၊ တည္းပါစီရန္၊ လွတင့္တယ္ေလ၊ ပ်ိဳေမေႏွာင္းကို၊ ေမာင္ေတာင္းပန္ဟု၊ ဆိုျပန္တံုျငား၊ သိန္းေက်ာ့ေဝေလ၊ ပ်ိဳေမၾကားက၊ စကားသာယာ၊ ေမာင္လူပ်ိဳကို၊ ႏႈတ္ခ်ိဳပ်ားႏွင့္၊ ေျပာၾကားရာကား၊ မဟာမုနိ၊ ျမတ္ဘုန္းမိုကို၊ ဖူးလိုဘိ၍၊ ခရီးထြက္ခါ၊ ေမ႐ို႕ရြာသို႔၊ ေရာက္လာတံုရ၊ သိမိတ္ေဆြေလ၊ ေကတႏၵိလွ်င္၊ မဟိၾကေသာ္၊ ခ်မ္းျမရိပ္ၿငိမ္၊ ေမ႐ို႕အိမ္မွာ၊ တည္းမွီဖို႔ရာ၊ ယခုပင္လွ်င္၊ မွန္စင္စစ္ေက၊ လိုက္လတ္ပါဟု၊ ေခၚကာသူထ၊ တူမကြာဘဲ၊ လိုက္လာၾကေသာ္၊ မြီးဖမိခင္၊ ဝီးကပင္လွ်င္၊ ႐ႈျမင္တံုျငား၊ သားပမာေက၊ မိတၱာပြား၍၊ သနားတံုၿပီး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းမီးလို႔၊ သိၿပီးတံုေျမာက္၊ ရြယ္ႏုပ်ိဳေက၊ ထိုႏွစ္ေယာက္အား၊ စားေသာက္စရာ၊ ဟင္းမိစၧာႏွင့္၊ ညစာထမင္း၊ ေမလွ်င္နီေက၊ အိမ္အတြင္းမွာ၊ တည္ခင္းၿပီးေသာ္၊ ရွိျပဳပၸါေလ၊ ဥေဒစြန္းက၊ လဝန္းေပၚေရ။
(၃)
“ကြ်န္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမဝီဝီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴဒီမွာ၊ သညီေဝါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ၾသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သီရိေခ်ာင္းတြင္“
(ၿမီ) (ၿပီ) (ဝီ) (ဒီ) (ညီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ကြ်န္းဦးေျမမွာ၊ သေျပခလို႔၊ ေရာင္ျမေ၀ေ၀၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴေဒမွာ၊ သေညေ၀ါဟာ” ဆိုၿပီးေက ရပါသည္။
ေနာက္ အပုိဒ္ (၃) (၄) (၅) စသည္ျဖင့္ က်န္အပိုဒ္မ်ား၌ က်န္ဟိနီေသာ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာကာရံမ်ားကို တခုခ်င္း တပိုဒ္ခ်င္းေဖာ္ျပလားပါမည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
------------------------------
(၂) ေတာင္ကြ်န္းမေယဒီပါ၊ မဟီခ်ာမွာ၊ စီကာလွပ၊ ျမရိပ္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ေတာင္စဥ္ဝိုင္းေက၊ တိုင္းရကၡတြင္၊ စႏၵသုဓမၼ၊ မည္တြင္ေခၚ၍၊ ဘြဲ႔ေတာ္ရေက၊ မင္းလွဘုန္းႃကြယ္၊ နတ္ၿမိဳ႕ဟန္သို႔၊ အလြန္ထူးေက၊ ေျမာက္ဦးျပည္တြင္၊ ဂုဏ္ရည္မညွိဳး၊ လက္႐ံုးေထာင္ေက၊ အေခါင္မိုးလို႔၊ စိုးသည့္အခါ၊ မ်ားစည္းစိမ္ႏွင့္၊ ျပည့္ညီလတ္ေက၊ ေဘာင္းဒြတ္ရြာက၊ သညာနာမ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ႏွင့္၊ ေမာင္ထြန္းျမဟု၊ လွပတင့္တယ္၊ သက္ႏွစ္ဆယ္ေက၊ အရြယ္တူေျမာက္၊ လုလင္ပ်ိဳေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ ဘုန္းေတာက္ေပၚထင္၊ မုနိသွ်င္ကို၊ ဖူးျမင္လိုလွ၊ တိုင္ပင္ခံေက၊ အႀကံမွ်လို႔၊ မိဘအထံ၊ လားခ်င္လိုသည္၊ ထိုအေၾကာင္းကို၊ ခြင့္ေတာင္းပန္၍၊ လွ်င္ျမန္ဆြဆြ၊ ဝတ္စားယင္၍၊ ဆင္ၿပီးမွလွ်င္၊ မိုးထမံႈရီ၊ ႏွင္းဝီဝီႏွင့္၊ စံုလီျဖဴးျဖဴး၊ တေက်ာ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ငွက္ေတာ္က်ဴးေက၊ ရက္ဦးမဂၤလာ၊ ခ်ိန္အခါတြင္၊ ႏွစ္ျဖာတူကြ၊ မိမာတာႏွင့္၊ ပီတာဖကို၊ ဦးခ်ၿပီးေသာ္၊ ဓညမည္ေက၊ ၿမိဳ႕ေဒသကို၊ မွန္းဆေမွ်ာ္လို႔၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး၊ ရႊီဇခၤါေလ၊ မဂၢါလမ္းကို၊ လွမ္းလို႔လားေသာ္၊ မ်ားျပားလွစြာ၊ ေက်းလက္ရြာကို၊ လြန္ကာေက်ာ္ေျမာက္၊ ရိပ္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ ဂႏိုင္တန္းမွာ၊ စခန္းေထာက္လို႔၊ ရွိေနာက္ဘယ္ညာ၊ ၾကည့္ေသာခါတြင္၊ စီကာညြတ္ေပ်ာင္း၊ မ်ားစံုလင္ေက၊ သစ္ပင္ေပါင္းမွာ၊ ရြက္ေဟာင္းလည္းႃကြီ၊ ညြန္႔႐ိုးတံမွာ၊ ပတ္ရံစုေက၊ ရြက္ႏုဝီလို႔၊ အနီအဝါ၊ ပန္းမ်ားစြာလည္း၊ မံုကာပြင့္ဖူး၊ သင္းပ်ံ႕ႀကိဳင္ေက၊ ဂႏိုင္ဦးမွာ၊ ေပ်ာ္ျမဴးဝဲပ်ံ၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိုးညံခ်ိဳျမ၊ ေတာဂႏိုင္ေလ၊ ၿမိဳင္အလွကို၊ ဝဝ႐ႈကာ၊ တေတာဝင္ေက၊ တျပင္သန္းလို႔၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္၊ သာယာလွပ၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာေလ၊ ရပ္ဂါမကို၊ ေရာက္ၾကတံုလွ်က္၊ ျမၿပိဳင္ေညာင္ႏွင့္၊ ကံေဘာင္ထက္မွာ၊ တန္႔လွ်က္တူညီ၊ ထိုင္လို႔နီေက၊ ထိုသည္အခါ၊ သာေမာစည္၍၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ ကလ်ာ႐ူပ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ လွ်င္ဆြမၾကာ၊ ရီကန္သာကို၊ လွမ္းလာဆတ္ဆတ္၊ ညခ်မ္းနီမွာ၊ ေသာက္ရီခပ္၍၊ တက္လတ္ကာလ၊ ပန္းျဖဴေအာင္ေလ၊ ပ်ိဳေမာင္ထြားမွာ၊ စကားစလို႔၊ ႃမြက္ဟျခင္းရာ၊ ေမာင္႐ို႕မွာေက၊ ျပည္ရြာညြန္႔ဖူး၊ ထီးနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ထြန္းေျပာင္ေတာက္ေက၊ ၿမိဳ႕ေျမာက္ဦးက၊ သံုးလူ႔ထိပ္ပန္၊ ကိုယ္စားမြန္ကို၊ ဖူးရန္စိတ္ဟိ၊ ေဒရပ္ရြာကို၊ ေရာက္လာဘိလည္း၊ အသိမိတ္ေဆြ၊ မဟိေပေက၊ ႏွမအိမ္မွာ၊ တညည့္တာကို၊ တည္းပါစီရန္၊ လွတင့္တယ္ေလ၊ ပ်ိဳေမေႏွာင္းကို၊ ေမာင္ေတာင္းပန္ဟု၊ ဆိုျပန္တံုျငား၊ သိန္းေက်ာ့ေဝေလ၊ ပ်ိဳေမၾကားက၊ စကားသာယာ၊ ေမာင္လူပ်ိဳကို၊ ႏႈတ္ခ်ိဳပ်ားႏွင့္၊ ေျပာၾကားရာကား၊ မဟာမုနိ၊ ျမတ္ဘုန္းမိုကို၊ ဖူးလိုဘိ၍၊ ခရီးထြက္ခါ၊ ေမ႐ို႕ရြာသို႔၊ ေရာက္လာတံုရ၊ သိမိတ္ေဆြေလ၊ ေကတႏၵိလွ်င္၊ မဟိၾကေသာ္၊ ခ်မ္းျမရိပ္ၿငိမ္၊ ေမ႐ို႕အိမ္မွာ၊ တည္းမွီဖို႔ရာ၊ ယခုပင္လွ်င္၊ မွန္စင္စစ္ေက၊ လိုက္လတ္ပါဟု၊ ေခၚကာသူထ၊ တူမကြာဘဲ၊ လိုက္လာၾကေသာ္၊ မြီးဖမိခင္၊ ဝီးကပင္လွ်င္၊ ႐ႈျမင္တံုျငား၊ သားပမာေက၊ မိတၱာပြား၍၊ သနားတံုၿပီး၊ ေၾကာင္းထိုထိုကို၊ သိလိုျခင္းႏွင့္၊ သတင္းမီးလို႔၊ သိၿပီးတံုေျမာက္၊ ရြယ္ႏုပ်ိဳေက၊ ထိုႏွစ္ေယာက္အား၊ စားေသာက္စရာ၊ ဟင္းမိစၧာႏွင့္၊ ညစာထမင္း၊ ေမလွ်င္နီေက၊ အိမ္အတြင္းမွာ၊ တည္ခင္းၿပီးေသာ္၊ ရွိျပဳပၸါေလ၊ ဥေဒစြန္းက၊ လဝန္းေပၚေရ။
(၃)
“ကြ်န္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမဝီဝီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴဒီမွာ၊ သညီေဝါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ၾသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သီရိေခ်ာင္းတြင္“
(ၿမီ) (ၿပီ) (ဝီ) (ဒီ) (ညီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ကြ်န္းဦးေျမမွာ၊ သေျပခလို႔၊ ေရာင္ျမေ၀ေ၀၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴေဒမွာ၊ သေညေ၀ါဟာ” ဆိုၿပီးေက ရပါသည္။
“သေညေ၀ါဟာ” ဆိုသည္မွာ ကေကာင္းရယ္ဖို႔ ေကာင္းပါသည္
“ပထြန္းက်က္သရီ၊ လွဆန္းညီေက၊ အိမ္ၿခီမ်ားစြာ၊ လီညင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက”
(ရီ) (ညီ) (ၿခီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ပထြန္းက်က္သေရ၊ လွဆန္းေညကာ၊ အိမ္ေျခမ်ားစြာ၊ ေလညႇင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းဘိ၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာ“ ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း “ညီညာသည္” ဟုရာဟိပါသည္။
“ပထြန္းက်က္သရီ၊ လွဆန္းညီေက၊ အိမ္ၿခီမ်ားစြာ၊ လီညင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက”
(ရီ) (ညီ) (ၿခီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ပထြန္းက်က္သေရ၊ လွဆန္းေညကာ၊ အိမ္ေျခမ်ားစြာ၊ ေလညႇင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းဘိ၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာ“ ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း “ညီညာသည္” ဟုရာဟိပါသည္။
“ေညညာသည္“ ဟု မဟိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ “လွဆန္းေည“ ဆိုသည္မွာ ရယ္စရာဟာသျဖစ္ပါသည္။
“မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ဝီမွာ၊ လွမ္းခ်ီေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ“
(၀ီ) (ခ်ီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ေဝမွာ၊ လွမ္းေခ်ေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ“ ဟု ရပါသည္။ ျမန္မာတြင္လည္း “လွမ္းခ်ီသည္” ”ခ်ီတက္သည္“ စသည္ျဖင့္ရာ ဟိပါသည္။
“မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ဝီမွာ၊ လွမ္းခ်ီေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ“
(၀ီ) (ခ်ီ) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ေဝမွာ၊ လွမ္းေခ်ေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ“ ဟု ရပါသည္။ ျမန္မာတြင္လည္း “လွမ္းခ်ီသည္” ”ခ်ီတက္သည္“ စသည္ျဖင့္ရာ ဟိပါသည္။
“လွမ္းေခ်သည္“ ဟူ၍ မဟိပါ။
“သိခ်င္လို၍၊ ရွိကိုလားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔”
(သိ) ႏွင့္ (ရွိ) ကို ကာရံယူထားပါသည္။
“သိခ်င္လို၍၊ ရွိကိုလားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔”
(သိ) ႏွင့္ (ရွိ) ကို ကာရံယူထားပါသည္။
ျမန္မာမႈျပဳမည္ဆိုလွ်င္
“ေသ့ခ်င္လို၍၊ ေရွ႕ကိုသြားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔” ဟု ရပါသည္။
“ေသ့ခ်င္လို၍၊ ေရွ႕ကိုသြားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔” ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာစာတြင္လည္း “ေသ့သည္” ဟူ၍ မဟိပါ။
“သိသည္” ဟူ၍ရာ ဟိပါသည္။
တခ်ိဳ႕အပိုဒ္တြင္ “က်က္သရီ” တခ်ိဳ႕အပိုဒ္တြင္ “က်က္သေရ“ စသည္ျဖင့္ ၀ိ၀ါဒကဲြလဲြခ်က္မ်ားဟိသည္။ “က်က္သရီ“ လား “ၾကက္သေရ“ လား “က်က္သေရ“ လားဆိုသည္ကို သုေတသနျပဳရန္လိုအပ္သည္္။
အမ်ားနားလည္ေအာင္ ျမန္မာမ်ားလည္းဖတ္လို႔ရေအာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ရခိုင္စာကို ျမန္မာမႈျပဳခ်င္ပါေရလား။
တခ်ိဳ႕အပိုဒ္တြင္ “က်က္သရီ” တခ်ိဳ႕အပိုဒ္တြင္ “က်က္သေရ“ စသည္ျဖင့္ ၀ိ၀ါဒကဲြလဲြခ်က္မ်ားဟိသည္။ “က်က္သရီ“ လား “ၾကက္သေရ“ လား “က်က္သေရ“ လားဆိုသည္ကို သုေတသနျပဳရန္လိုအပ္သည္္။
အမ်ားနားလည္ေအာင္ ျမန္မာမ်ားလည္းဖတ္လို႔ရေအာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ရခိုင္စာကို ျမန္မာမႈျပဳခ်င္ပါေရလား။
ေဂါင္းအီးအီးထား စဥ္းစားသင့္သည္။
ဆီဆြတ္၀ါဒျဖင့္ ရခိုင္စာပီကို မဖ်က္ဆီးသင့္ပါ။
ျမန္မာစာကို ျမန္မာမ်ားက ျမန္မာအတိုင္းရြီး၍ ရခိုင္မ်ားနားလည္းႏိုင္လွ်င္ ပဇာအတြက္ေၾကာင့္ ရခိုင္စာကို ရခိုင္အတိုင္းရြီး၍ ျမန္မာမ်ားက နားမလည္ႏိုင္ျဖစ္ရပါမည္နည္း။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၃) လဝန္းေပၚေက၊ ထိုေရာ္ကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ တူကြမကြာ၊ ဆီးကြမ္းယာကို၊ လွမ္းကာၿပီးေျမာက္၊ ေမာင္လူပ်ိဳေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ စားေသာက္ၿပီးေက၊ ေၾကာင္းမ်ားဖ်င္ကို၊ သိခ်င္ရီးႏွင့္၊ မီးလတ္ေတကား၊ ရႊီျပည္ေအာင္နန္း၊ ၾကငွန္းထူေက၊ ထီးျဖဴရြန္းလို႔၊ မင္းခဏ္းတန္တန္၊ စည္ေတာ္သံျဖင့္၊ ဆူညံဟိလတ္၊ ဓညေခၚေက၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ျမတ္ကို၊ ရံပတ္ဝိုင္းကာ၊ နိဂုဏ္းရြာ၏၊ သညာနာမ၊ တြင္ေခၚပံုလွ်င္၊ ဟူသမွ်ကို၊ ႏွမကညာ၊ သိတံုျပန္ေသာ္၊ မက်န္ရေယာင္၊ ေျပာျပပါဟု၊ ထိုခါကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝေက၊ ေမအလွက၊ ေမာင္လွတင့္တယ္၊ ေမေျပာဆိုေက၊ ထိုစကားကို၊ ေထာင္နားတည္ပါ၊ ျပန္႔က်ယ္စြာလွ၊ ကြ်န္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမဝီဝီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴဒီမွာ၊ သညီေဝါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ၾသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သီရိေခ်ာင္းတြင္၊ မင္းေကာင္းႀကိမ္ဖန္၊ ဗဟိုညံ၍၊ စည္သံ႐ိုက္ဟီး၊ ရႊီနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီးေက၊ ၿမိဳႀကီးဓညာ၊ ေအာင္ခ်ာခ်က္မွာ၊ ဒိသာေနာက္ယြန္း၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိဳးညံေညာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းကမ္းတြင္၊ ပထြန္းက်က္သရီ၊ လွဆန္းညီေက၊ အိမ္ၿခီမ်ားစြာ၊ လီညင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ မကြာဝီးေျမာက္၊ သံေက်ာ္ေက်ာ္ျဖင့္၊ တေခၚေလာက္တြင္၊ ရွိေနာက္တည့္ခါ၊ သီရိမာ၏၊ ဒိသာေနာက္ကမ္း၊ နတ္႐ို႕ရြာႏွင့္၊ ပမာညႊန္းေက၊ ေၾကာင္းလမ္းဇခၤါ၊ ဘယ္ႏွင့္ညာမွာ၊ သြယ္ကာစီတန္း၊ အေဝယာေလ၊ ေနာ္ဇာပန္းေက၊ ဒန္းထပ္တရာ၊ ဇီသဝါ႐ို႕၊ အခါမလပ္၊ ပြင့္ေဟာင္းလြန္၍၊ မံုဟန္ရင့္ေက၊ ပြင့္သစ္ထပ္လို႔၊ ခိုင္ညြတ္ျဖဴဝါ၊ ပန္းနံ႔ႀကိဳင္၍၊ ရိပ္ၿမိဳင္ေကာင္းေက၊ ပုန္းေခ်ာင္းရြာကို၊ မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ဝီမွာ၊ လွမ္းခ်ီေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ၊ ထိုသည့္ရြာမွ၊ အရာတဖန္၊ ေနာက္ရပ္ထံသို႔၊ ေခၚသံတၾကား၊ သိခ်င္လို၍၊ ရွိကိုလားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔၊ စိုက္ပ်ိဳးၾကအင္၊ ပြင့္ဖူးဆင္၍၊ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္း၊ ကြင္းျပင္က်ယ္မွာ၊ ျမထည္ရႊန္းသို႔၊ စိမ္းလမ္းစိုေျပ၊ က်က္သေရႏွင့္၊ တင့္ေပတံုလတ္၊ လုပ္တိုင္းေအာင္ေက၊ ေဒါင္းေဒါင္ရပ္ကို၊ မခြ်တ္မေသြ၊ မပန္းခင္ပင္၊ ျမင္ကာတြိေက၊ ေရာက္လိမ့္မည္ေလး။
---------------------------------------------------------------------------------------------
(၄)
”လွည့္ကာပတ္ဝန္း၊ ၾကည့္ၿပီးေကလွ်င္၊ ရြာလယ္လမ္းက၊ ေျဖာင့္တန္းမွန္စြာ၊ ေတာင္ဒိသာသို႔၊ လွမ္းလာျပန္က၊ ဥႆပေက၊ ႏြားလွႏွစ္ထြန္၊ ခရီးစြန္တြင္၊ ဝင္းၿခံၿပိဳင္းၿပိဳင္း၊ တဆိုင္းဆိုင္းႏွင့္၊ တံတိုင္းပမာ၊ ရံဝိုင္းကာ၍၊ မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဝတ္အထည္ေက၊ ရႊီေငြမ်ားႏွင့္“
ဤအပိုဒ္တြင္
“မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး“ (ၿခီ) (စီ) (ရီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“မ်ားစြာအိမ္ေျခ၊ ျပည့္၀ွန္းေစကာ၊ ဆန္ေရစပါး” ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း (စီသည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၃) လဝန္းေပၚေက၊ ထိုေရာ္ကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝႏွင့္၊ မေငြလွ႐ို႕၊ တူကြမကြာ၊ ဆီးကြမ္းယာကို၊ လွမ္းကာၿပီးေျမာက္၊ ေမာင္လူပ်ိဳေလ၊ ထိုႏွစ္ေယာက္မွာ၊ စားေသာက္ၿပီးေက၊ ေၾကာင္းမ်ားဖ်င္ကို၊ သိခ်င္ရီးႏွင့္၊ မီးလတ္ေတကား၊ ရႊီျပည္ေအာင္နန္း၊ ၾကငွန္းထူေက၊ ထီးျဖဴရြန္းလို႔၊ မင္းခဏ္းတန္တန္၊ စည္ေတာ္သံျဖင့္၊ ဆူညံဟိလတ္၊ ဓညေခၚေက၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ျမတ္ကို၊ ရံပတ္ဝိုင္းကာ၊ နိဂုဏ္းရြာ၏၊ သညာနာမ၊ တြင္ေခၚပံုလွ်င္၊ ဟူသမွ်ကို၊ ႏွမကညာ၊ သိတံုျပန္ေသာ္၊ မက်န္ရေယာင္၊ ေျပာျပပါဟု၊ ထိုခါကာလ၊ သိန္းေက်ာ့ေဝေက၊ ေမအလွက၊ ေမာင္လွတင့္တယ္၊ ေမေျပာဆိုေက၊ ထိုစကားကို၊ ေထာင္နားတည္ပါ၊ ျပန္႔က်ယ္စြာလွ၊ ကြ်န္းဦးၿမီမွာ၊ သၿပီခလို႔၊ ေရာင္ျမဝီဝီ၊ ေအာင္ျခင္းညံ၍၊ ေအာင္သံက်ဴးလို႔၊ ဇမၺဴဒီမွာ၊ သညီေဝါဟာ၊ ေထာပနာႏွင့္၊ ၾသဘာေသာင္းေသာင္း၊ သတင္းေပၚ၍၊ နင္းေက်ာ္ဘိေက၊ သီရိေခ်ာင္းတြင္၊ မင္းေကာင္းႀကိမ္ဖန္၊ ဗဟိုညံ၍၊ စည္သံ႐ိုက္ဟီး၊ ရႊီနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညီးေက၊ ၿမိဳႀကီးဓညာ၊ ေအာင္ခ်ာခ်က္မွာ၊ ဒိသာေနာက္ယြန္း၊ က်ီးငွက္သံျဖင့္၊ ညိဳးညံေညာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းကမ္းတြင္၊ ပထြန္းက်က္သရီ၊ လွဆန္းညီေက၊ အိမ္ၿခီမ်ားစြာ၊ လီညင္းသြန္၍၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းေက၊ ဇီးေခ်ာင္းရြာက၊ မကြာဝီးေျမာက္၊ သံေက်ာ္ေက်ာ္ျဖင့္၊ တေခၚေလာက္တြင္၊ ရွိေနာက္တည့္ခါ၊ သီရိမာ၏၊ ဒိသာေနာက္ကမ္း၊ နတ္႐ို႕ရြာႏွင့္၊ ပမာညႊန္းေက၊ ေၾကာင္းလမ္းဇခၤါ၊ ဘယ္ႏွင့္ညာမွာ၊ သြယ္ကာစီတန္း၊ အေဝယာေလ၊ ေနာ္ဇာပန္းေက၊ ဒန္းထပ္တရာ၊ ဇီသဝါ႐ို႕၊ အခါမလပ္၊ ပြင့္ေဟာင္းလြန္၍၊ မံုဟန္ရင့္ေက၊ ပြင့္သစ္ထပ္လို႔၊ ခိုင္ညြတ္ျဖဴဝါ၊ ပန္းနံ႔ႀကိဳင္၍၊ ရိပ္ၿမိဳင္ေကာင္းေက၊ ပုန္းေခ်ာင္းရြာကို၊ မၾကာထုတ္ေခ်ာက္၊ ေမာင္သက္ဝီမွာ၊ လွမ္းခ်ီေရာက္က၊ တေထာက္နားကာ၊ ထိုသည့္ရြာမွ၊ အရာတဖန္၊ ေနာက္ရပ္ထံသို႔၊ ေခၚသံတၾကား၊ သိခ်င္လို၍၊ ရွိကိုလားေသာ္၊ ထူးျခားသာလြန္၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံႏွင့္၊ သီးႏွံမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တူးဆြလွန္ေက၊ ေပါက္ထြန္တိုးလို႔၊ စိုက္ပ်ိဳးၾကအင္၊ ပြင့္ဖူးဆင္၍၊ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္း၊ ကြင္းျပင္က်ယ္မွာ၊ ျမထည္ရႊန္းသို႔၊ စိမ္းလမ္းစိုေျပ၊ က်က္သေရႏွင့္၊ တင့္ေပတံုလတ္၊ လုပ္တိုင္းေအာင္ေက၊ ေဒါင္းေဒါင္ရပ္ကို၊ မခြ်တ္မေသြ၊ မပန္းခင္ပင္၊ ျမင္ကာတြိေက၊ ေရာက္လိမ့္မည္ေလး။
---------------------------------------------------------------------------------------------
(၄)
”လွည့္ကာပတ္ဝန္း၊ ၾကည့္ၿပီးေကလွ်င္၊ ရြာလယ္လမ္းက၊ ေျဖာင့္တန္းမွန္စြာ၊ ေတာင္ဒိသာသို႔၊ လွမ္းလာျပန္က၊ ဥႆပေက၊ ႏြားလွႏွစ္ထြန္၊ ခရီးစြန္တြင္၊ ဝင္းၿခံၿပိဳင္းၿပိဳင္း၊ တဆိုင္းဆိုင္းႏွင့္၊ တံတိုင္းပမာ၊ ရံဝိုင္းကာ၍၊ မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဝတ္အထည္ေက၊ ရႊီေငြမ်ားႏွင့္“
ဤအပိုဒ္တြင္
“မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး“ (ၿခီ) (စီ) (ရီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းအပိုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“မ်ားစြာအိမ္ေျခ၊ ျပည့္၀ွန္းေစကာ၊ ဆန္ေရစပါး” ဟု ရပါသည္။
ျမန္မာတြင္လည္း (စီသည္။
စီတန္းသည္။
တန္းစီသည္) ဟူ၍ရာ ဟိပါသည္။
(ေစတန္းသည္။ တန္းေစသည္) ဟုမဟိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ (ျပည့္၀ွန္းေစသည္) ဆိုသည္မွာ လံုး၀အဓိပၸါယ္မဟိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံသည္လည္း ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံစစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္။
(အိမ္ၿခီ၊ ဆန္ရီစပါး) ဆိုသည္မွာ ရခိုင္စကား၊ ရခိုင္စာ၊ ရခိုင္ေ၀ါဟာရစစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္။
(ဆန္ေရစပါး) ဟု ရြီးၿပီး ျမန္မာစာကို ရခိုင္စာဟု အသွ်င္မခံသင္ေပ။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၄) ေရာက္လတ္ျပန္ေက၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းျခင္း၊ ေလာကဓံမွာ၊ ၿပိဳင္စံကင္းေအာင္၊ သန္႔ယွင္းသာယာ၊ ေဒါင္းေဒါင္ရြာကိို၊ လွည့္ကာပတ္ဝန္း၊ ၾကည့္ၿပီးေကလွ်င္၊ ရြာလယ္လမ္းက၊ ေျဖာင့္တန္းမွန္စြာ၊ ေတာင္ဒိသာသို႔၊ လွမ္းလာျပန္က၊ ဥႆပေက၊ ႏြားလွႏွစ္ထြန္၊ ခရီးစြန္တြင္၊ ဝင္းၿခံၿပိဳင္းၿပိဳင္း၊ တဆိုင္းဆိုင္းႏွင့္၊ တံတိုင္းပမာ၊ ရံဝိုင္းကာ၍၊ မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဝတ္အထည္ေက၊ ရႊီေငြမ်ားႏွင့္၊ ေက်ာ္ၾကားလူ႔ခြင္၊ လြန္စည္ပင္၍၊ လိုအင္ျပည့္ျငား၊ ႀကီးငယ္ဟူေက၊ လူအမ်ားမွာ၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မွန္၊ လုပ္အၾကံကို၊ အားသြန္ႀကိဳးပန္း၊ လံုလသန္၍၊ ဇြဲမာန္ႃကြေက၊ မေယာ့တန္းျဖင့္၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ အရာရာတြင္၊ ညီညာစည္းလံုး၊ ကိုယ္ခ်င္းစာေက၊ သမၼာထံုးကို၊ ႏွလံုးပိုက္ခါ၊ မေကာင္းရာကို၊ ပယ္ခါစြန္႔ထား၊ ေကာင္းစီရန္ေလ၊ ညႊန္စကားကို၊ နားေထာင္နာယူ၊ တေယာက္လူတြင္၊ အပူေရာက္က၊ တရြာသူမွာ၊ ဝိုင္းကူၾကလို႔၊ ေဖးမကယ္တင္၊ လူတိုင္းပင္လွ်င္၊ ၾကည္လင္ႏွလံုး၊ ရွိအေဟာ္က၊ သူေတာ္ထံုးေၾကာင့္၊ ရြာလံုးစံုစြာ၊ ရတနာျဖင့္၊ ခ်မ္းသာႄကြယ္ဝ၊ သာသနာမွာ၊ ေရာင္ဝါပလို႔၊ ဖက္မွ်မျမင္၊ ေဖာ္သဟာ႐ို႕၊ ေပ်ာ္ရာေကာင္းေက၊ အေဒါင္းျပင္ဟု၊ ေသာင္းခြင္ေက်ာ္ညာ၊ ထိုသည္ရြာကို၊ ေရာက္ပါလတ္ေသာ္၊ ကုန္းထိပ္ေပၚတြင္၊ ေရာင္ေတာ္ထိန္လွ်ပ္၊ ေမြသရီေလ၊ ေစတီျမတ္သို႔၊ ခ်ည္းကပ္ၿပီးလွ်င္၊ လက္ႏွစ္ျပင္ကို၊ ထိပ္တြင္ခ်ီမိုး၊ ခါသံုးႀကိမ္ျဖင့္၊ ဦးႏွိမ္က်ိဳးလို႔၊ ရွိခိုးၿပီးခါ၊ ရပ္ျပဳပၸါသို႔၊ ေျဖာင့္စြာတန္းတန္း၊ ဝါးျပန္တာျဖင့္၊ သွ်စ္ရာခန္းကို၊ ခ်ီလွမ္းတံုျပန္၊ စည္ေမာင္းညံ၍၊ ေပ်ာ္သံမတိတ္၊ လူ႔ရပ္ဘံုမွာ၊ ဂုဏ္တံဆိပ္ႏွင့္၊ ပုဏၰရိပ္ရြာမ၊ ေခၚတြင္ေပေက၊ ရပ္ေဒသကို၊ ေရာက္ပါလိမ့္မည္၊ ရွိေျမာက္ယံကို၊ တဖန္ထပ္လို႔၊ ႐ႈလတ္ေခ်ေသာ္၊ မေသြျခားကြာ၊ တာငါးရာတြင္၊ လြန္စြာစည္ကား၊ ေရာင္းအဝယ္ျဖင့္၊ ကုန္သည္မ်ား႐ို႕၊ ကမ္းပါးတခြင္၊ ေလာင္းစပ္တင္ႏွင့္၊ လြမ္းၾကင္ေထာင္ေပါင္း၊ နားခိုျပန္ေက၊ ကုန္ဝယ္ေရာင္းလို႔၊ ေသာင္းေသာင္းလည္းဆူ၊ မ်ားသွ်င္လူ႐ို႕၊ ဝယ္သူမျပတ္၊ ျမစ္ကမ္းျပင္မွာ၊ ထြက္ဝင္ျငားေက၊ ပ်ားပန္းခပ္သို႔၊ လွည့္ပတ္လူးလာ၊ ဤရပ္ရြာကား၊ သာယာတင့္တယ္၊ ရခိုင္ျပည္မွာ၊ ေက်ာ္သည္ဂုဏ္ဟိတ္၊ လိုရာစံုေက၊ ပံုဏၰရိပ္ဟု၊ တံဆိပ္နာမည္၊ တပ္ဝင္းၿခံႏွင့္၊ ပတ္ရံလစ္ေက၊ ရြာသစ္တည္ဟု၊ ႏုေမပ်ိဳလွ၊ သိခ်င္လိုေက၊ လူပ်ိဳေခ်ာကို၊ ေျပာလို႔ျပေရ။
(၅)
“မ်ားလွလူသွ်င္၊ ေစတီျပင္ဟု၊ ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ၊ ဤသည္ရြာလည္း၊ ဓညာနိဂုဏ္း၊ ပတ္ဝိုင္းက်င္ေက၊ ဆင္ၿခီဖုန္းဟု၊ ရႊီဘုန္းသက္ဝီ၊ ၿမဲမကြာဘဲ၊ စြဲကာထားေက၊ မွတ္သားလီေလး”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း
“ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္၀ွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔ မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ”
(ညီး၊ မႊီး၊ ႀကီး) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းကို ျမန္မာမႈျပဳမည္ဆိုပါက
“ေခၚတြင္မေညး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္၀ွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔ေမႊးလို႔၊ ရပ္ေၾကးသာယာ” ဟု ရပါသည္။
(ရပ္ေၾကးသာယာ) ဟူေသာစကားမွာ ဟာသျဖစ္ပါသည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၄) ေရာက္လတ္ျပန္ေက၊ ေပ်ာ္ရန္ေကာင္းျခင္း၊ ေလာကဓံမွာ၊ ၿပိဳင္စံကင္းေအာင္၊ သန္႔ယွင္းသာယာ၊ ေဒါင္းေဒါင္ရြာကိို၊ လွည့္ကာပတ္ဝန္း၊ ၾကည့္ၿပီးေကလွ်င္၊ ရြာလယ္လမ္းက၊ ေျဖာင့္တန္းမွန္စြာ၊ ေတာင္ဒိသာသို႔၊ လွမ္းလာျပန္က၊ ဥႆပေက၊ ႏြားလွႏွစ္ထြန္၊ ခရီးစြန္တြင္၊ ဝင္းၿခံၿပိဳင္းၿပိဳင္း၊ တဆိုင္းဆိုင္းႏွင့္၊ တံတိုင္းပမာ၊ ရံဝိုင္းကာ၍၊ မ်ားစြာအိမ္ၿခီ၊ ျပည့္ဝွန္းစီေက၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဝတ္အထည္ေက၊ ရႊီေငြမ်ားႏွင့္၊ ေက်ာ္ၾကားလူ႔ခြင္၊ လြန္စည္ပင္၍၊ လိုအင္ျပည့္ျငား၊ ႀကီးငယ္ဟူေက၊ လူအမ်ားမွာ၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မွန္၊ လုပ္အၾကံကို၊ အားသြန္ႀကိဳးပန္း၊ လံုလသန္၍၊ ဇြဲမာန္ႃကြေက၊ မေယာ့တန္းျဖင့္၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ အရာရာတြင္၊ ညီညာစည္းလံုး၊ ကိုယ္ခ်င္းစာေက၊ သမၼာထံုးကို၊ ႏွလံုးပိုက္ခါ၊ မေကာင္းရာကို၊ ပယ္ခါစြန္႔ထား၊ ေကာင္းစီရန္ေလ၊ ညႊန္စကားကို၊ နားေထာင္နာယူ၊ တေယာက္လူတြင္၊ အပူေရာက္က၊ တရြာသူမွာ၊ ဝိုင္းကူၾကလို႔၊ ေဖးမကယ္တင္၊ လူတိုင္းပင္လွ်င္၊ ၾကည္လင္ႏွလံုး၊ ရွိအေဟာ္က၊ သူေတာ္ထံုးေၾကာင့္၊ ရြာလံုးစံုစြာ၊ ရတနာျဖင့္၊ ခ်မ္းသာႄကြယ္ဝ၊ သာသနာမွာ၊ ေရာင္ဝါပလို႔၊ ဖက္မွ်မျမင္၊ ေဖာ္သဟာ႐ို႕၊ ေပ်ာ္ရာေကာင္းေက၊ အေဒါင္းျပင္ဟု၊ ေသာင္းခြင္ေက်ာ္ညာ၊ ထိုသည္ရြာကို၊ ေရာက္ပါလတ္ေသာ္၊ ကုန္းထိပ္ေပၚတြင္၊ ေရာင္ေတာ္ထိန္လွ်ပ္၊ ေမြသရီေလ၊ ေစတီျမတ္သို႔၊ ခ်ည္းကပ္ၿပီးလွ်င္၊ လက္ႏွစ္ျပင္ကို၊ ထိပ္တြင္ခ်ီမိုး၊ ခါသံုးႀကိမ္ျဖင့္၊ ဦးႏွိမ္က်ိဳးလို႔၊ ရွိခိုးၿပီးခါ၊ ရပ္ျပဳပၸါသို႔၊ ေျဖာင့္စြာတန္းတန္း၊ ဝါးျပန္တာျဖင့္၊ သွ်စ္ရာခန္းကို၊ ခ်ီလွမ္းတံုျပန္၊ စည္ေမာင္းညံ၍၊ ေပ်ာ္သံမတိတ္၊ လူ႔ရပ္ဘံုမွာ၊ ဂုဏ္တံဆိပ္ႏွင့္၊ ပုဏၰရိပ္ရြာမ၊ ေခၚတြင္ေပေက၊ ရပ္ေဒသကို၊ ေရာက္ပါလိမ့္မည္၊ ရွိေျမာက္ယံကို၊ တဖန္ထပ္လို႔၊ ႐ႈလတ္ေခ်ေသာ္၊ မေသြျခားကြာ၊ တာငါးရာတြင္၊ လြန္စြာစည္ကား၊ ေရာင္းအဝယ္ျဖင့္၊ ကုန္သည္မ်ား႐ို႕၊ ကမ္းပါးတခြင္၊ ေလာင္းစပ္တင္ႏွင့္၊ လြမ္းၾကင္ေထာင္ေပါင္း၊ နားခိုျပန္ေက၊ ကုန္ဝယ္ေရာင္းလို႔၊ ေသာင္းေသာင္းလည္းဆူ၊ မ်ားသွ်င္လူ႐ို႕၊ ဝယ္သူမျပတ္၊ ျမစ္ကမ္းျပင္မွာ၊ ထြက္ဝင္ျငားေက၊ ပ်ားပန္းခပ္သို႔၊ လွည့္ပတ္လူးလာ၊ ဤရပ္ရြာကား၊ သာယာတင့္တယ္၊ ရခိုင္ျပည္မွာ၊ ေက်ာ္သည္ဂုဏ္ဟိတ္၊ လိုရာစံုေက၊ ပံုဏၰရိပ္ဟု၊ တံဆိပ္နာမည္၊ တပ္ဝင္းၿခံႏွင့္၊ ပတ္ရံလစ္ေက၊ ရြာသစ္တည္ဟု၊ ႏုေမပ်ိဳလွ၊ သိခ်င္လိုေက၊ လူပ်ိဳေခ်ာကို၊ ေျပာလို႔ျပေရ။
(၅)
“မ်ားလွလူသွ်င္၊ ေစတီျပင္ဟု၊ ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ၊ ဤသည္ရြာလည္း၊ ဓညာနိဂုဏ္း၊ ပတ္ဝိုင္းက်င္ေက၊ ဆင္ၿခီဖုန္းဟု၊ ရႊီဘုန္းသက္ဝီ၊ ၿမဲမကြာဘဲ၊ စြဲကာထားေက၊ မွတ္သားလီေလး”
ဤအပိုဒ္တြင္လည္း
“ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္၀ွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔ မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ”
(ညီး၊ မႊီး၊ ႀကီး) ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းကို ျမန္မာမႈျပဳမည္ဆိုပါက
“ေခၚတြင္မေညး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္၀ွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔ေမႊးလို႔၊ ရပ္ေၾကးသာယာ” ဟု ရပါသည္။
(ရပ္ေၾကးသာယာ) ဟူေသာစကားမွာ ဟာသျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာစာတြင္လည္း (ႀကီးသည္၊ ငယ္သည္) ဟုရာဟိပါသည္။
(ေၾကးသည္၊ ငယ္သည္) ဟုမဟိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံမွာ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကာရံမွာ ျမန္မာမႈျပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ဤကာရံကုိေထာက္၍ (ညီး၊ မႊီး၊ ႀကီး) ကို ကာရံယူထားသျဖင့္ ( မႊီး ) ဆိုသည္မွာ ရခိုင္စကား၊ ရခိုင္စာ၊ ရခိုင္ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါသည္။
(ေမ႔ႊး) ဟုရြီးၿပီး ျမန္မာစာကို ရခိုင္စာဟု အသွ်င္မခံသင့္ေပ။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၅) ေျပာလို႔ျပေက၊ ထိုမွတဖန္၊ ေတာင္ရပ္ထံသို႔၊ ဝါးျပန္ေျခာက္ရာ၊ လွမ္းေသာခါတြင္၊ ငါးရာအိမ္ၿခီ၊ ရိပ္ဝီဝီႏွင့္၊ နီလည္းမထိုး၊ ပန္းသစ္ပင္႐ို႕၊ ရြာတြင္မိုးလို႔၊ ေက်ာ္ဟိုးလူခြင္၊ ရတနာႏွင့္၊ ဥစၥာေပါေက၊ ပန္းေတာျပင္ကို၊ အလွ်င္အျမန္၊ ေရာက္လတ္ျပန္ေသာ္၊ တဖန္ထိုမွ၊ ဒကၡိဏသို႔၊ ေမွ်ာ္ကာလွည့္လွ်င္၊ ၾကည့္လတ္ကေက၊ ျမျမမို႔မို႔၊ စိမ္းစို႔စို႔ႏွင့္၊ မိႈင္းညိဳ႕မွံဳျပာ၊ ရြာတရြာကို၊ ျမင္ပါလိမ့္မည္၊ ထိုသည္ရြာ၏၊ မည္နာမကို၊ သိရေပေအာင္၊ ႏွမေျပာၾကား၊ မွတ္သားရန္ေက၊ ညႊန္စကားကို၊ ေထာင္နားလည္းနာ၊ ဤသည္ရြာတြင္၊ ရွည္ၾကာျမင့္လစ္၊ စည္ပင္ရြာေက၊ ေဝသာေခတ္က၊ ေျပျပစ္လွစြာ၊ ပိသုကာ႐ို႕၊ ေကာင္းစြာထုလုပ္၊ လက္ရာမြန္၍၊ လြန္ေခ်ာညက္ေက၊ က်ားနက္႐ုပ္ကို၊ ရြက္အုပ္ညိဳေမွာင္၊ ျမၿပိဳင္ေညာင္ႏွင့္၊ ကံေဘာင္ထက္မွာ၊ ဝပ္လွ်က္အမွန္၊ လြဲမဖယ္ဘဲ၊ ၿမဲတည္ဘိေက၊ ဟိျခင္းဟန္ေၾကာင့္၊ ရီကန္က်ားနက္၊ ေပါင္းစပ္ျပန္၍၊ နံႏွစ္ခ်က္ကို၊ တြဲဖက္ၿပီးခါ၊ ယင္းရပ္ရြာကို၊ သညာနာမ၊ က်ားနက္ကန္ေလ၊ တြင္ျပန္ရဟု၊ ေမာင္လွေကာင္းစြာ၊ မွတ္ၿပီးခါဝယ္၊ ျပဳပၸါစူးစူး၊ လိႈင္းၾကက္ခုန္ေက၊ ယမုန္ျမစ္ကို၊ စစ္စစ္ကူးလွ်င္၊ ၾကည္ႏူးစမၸါယ္၊ လြန္သပၸါယ္၍၊ တင့္တယ္ေယာက္ပတ္၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးေက၊ ေစတီျမတ္ကို၊ ျမင္လတ္လိမ့္မည္၊ သမိုင္းမွန္ႏွင့္၊ တည္ဟန္မ်ားကို၊ ေျပာၾကားမည္ကား၊ လြန္သည္ရွိက၊ ေလာင္းၾကက္မည္ေက၊ ရႊီျပည္မတြင္၊ ဗလပညာ၊ ဘုန္းအာဏာႏွင့္၊ ရာဇာမင္းထီး၊ နန္းရိပ္ခိုေက၊ ထိုမင္းႀကီးမွာ၊ သတၱိျပည့္စံု၊ ရဲစြမ္းဂုဏ္ႏွင့္၊ ကိုယ္ယံုမတ္လွ၊ အရာရာတြင္၊ လိမၼာသိေက၊ ဝိမလလွ်င္၊ မိစၧဌာေန၊ သက္တိုင္းျပည္က၊ ျပန္သည္ကာလ၊ ေစတီရာတြင္၊ ဗိုလ္တာဝန္းေက၊ စခန္းခ်လို႔၊ ခတၱဒီဝါ၊ နားၿပီးခါလွ်င္၊ ေအာင္ခ်ာကနက္၊ ရႊီနန္းဘံုျဖင့္၊ ဂုဏ္မခ်ိဳ႕ေက၊ ၿမိဳ႕ေလာင္းၾကက္သို႔၊ ခ်ီတက္ၿပီးခါ၊ မ်ားမၾကာပင္၊ ျပန္လာတံုလတ္၊ အုတ္ခ်ပ္စီေက၊ ေစတီျမတ္ကို၊ ေယာက္ပတ္တင့္တယ္၊ တည္ထားေပ၍၊ ျမင့္ရွည္လြန္ေညာင္း၊ အလီလီေက၊ ရာသီေျပာင္းလို႔၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ၾကာေသာခါတြင္၊ ေသနာပဓိ၊ ရဲစြန္းဂုဏ္ျဖင့္၊ ျပည့္စံုလတ္ေက၊ မတ္ကဝိႏွင့္၊ မင္းထီးဘုရင္၊ နတ္နန္းဝင္ေသာ္၊ တဆယ္ေက်ာ္၍၊ စြန္းေပၚခုနစ္၊ မင္းေစာမြန္လွ်င္၊ နန္းစံေခတ္တြင္၊ သကၠရာဇ္ေကာဇာ၊ ခုနစ္ရာႏွင့္၊ စြန္းလာေျခာက္ဆယ္၊ သွ်စ္ခုဝယ္တြင္ ႏွိပ္စက္မ်ားစြာ၊ သို႔တြက္တာေၾကာင့္၊ ျပည္ရြာပ်က္စီး၊ (-----)၊ အိုးအိမ္ခြာ၍၊ ထြက္ခြါၿပီးေသာ္၊ ျပည္ႀကီးမ႑ိဳင္၊ ရႊီရခိုင္မွာ၊ အိမ္တိုင္ႏြယ္ရစ္၊ ျမက္သစ္အံု၍၊ ရွက္ျခံဳေႏွာေက၊ လယ္ေတာျဖစ္လို႔၊ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္၊ ကာလရွည္ေအာင္၊ ၾကာေပေသာခါ၊ မစၧိမာက၊ ရာဇဘုန္းသန္၊ သူရတန္လွ်င္၊ ေထာက္ကန္ၿပီးျငား၊ ေသာင္းထိဝီေအာင္၊ ဗိုလ္ၿခီမ်ားႏွင့္၊ မင္းသားေစာမြန္၊ ျပည္ေတာ္ျပန္၍၊ ရန္ကိုႏွိမ္ၿပီး၊ ေလာင္းၾကက္ေခၚေက၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ၊ နန္းထီးထပ္မံ၊ စိုးမိုးစံလွ်င္၊ ႏိုင္ငံအဝွမ္း၊ ရီႏွင့္ၾကာေက၊ ပမာညႊန္းသို႔၊ အီးခ်မ္းသာယာ၊ ဟိလတ္ခါတြင္၊ ျပန္လာမစဲ၊ ကိုယ့္ရပ္နယ္ေလ၊ ရြာျပည္ထဲမွာ၊ စုစည္းဝိုင္းအံု၊ သစ္ႏြယ္ၿခံဳကို၊ အကုန္ယွင္းေျမာက္၊ ညီအညာျဖင့္၊ အိမ္ယာေဆာက္လို႔၊ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ၊ မ်ားလူသွ်င္မွာ၊ သာရႊင္ပ်လို႔၊ ျပန္ၾကခါဝယ္၊ မည္သာလႊမ္းေက်ာ္၊ ေတာင္ဦးေမာ္ဟု၊ တြင္ေခၚတံုျငား၊ မ်ားျပားစြာေက၊ ထိုရြာသားမွာ၊ ေပါက္ဖြားဇာတိ၊ မိမိရြာကို၊ စြန္႔ခြာဘိ၍၊ ဘုန္းဟိထင္ေပၚ၊ ေစတီေတာ္ႏွင့္၊ တေခၚေလာက္ဝယ္၊ တူမကြာဘဲ၊ စုလာလတ္ေက၊ ရြာရပ္တည္လို႔၊ အမည္နာမ၊ ျမတ္ေစတီကို၊ မွီသဟဲေက၊ စြဲၿပီးမွလွ်င္၊ မ်ားလွလူသွ်င္၊ ေစတီျပင္ဟု၊ ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ၊ ဤသည္ရြာလည္း၊ ဓညာနိဂုဏ္း၊ ပတ္ဝိုင္းက်င္ေက၊ ဆင္ၿခီဖုန္းဟု၊ ရႊီဘုန္းသက္ဝီ၊ ၿမဲမကြာဘဲ၊ စြဲကာထားေက၊ မွတ္သားလီေလး။
(၆)
“မွတ္သားမေယေကာင္းစြာ၊ ဤရပ္ရြာက၊ အရာတေထာက္၊ ၀ါးျပန္တာျဖင့္၊ ငါးရာဟိေက၊ အရွိေျမာက္သို႔”
(ဟိ) ႏွင့္ (ရွိ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းကိုျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ငါးရာရွိကာ၊ အေရွ႕ေျမာက္သို႔” ဟု ရပါသည္။
(ရွိ) ႏွင့္ (ေရွ႕) ကာရံလြတ္လားပါသည္။
(ရွိ) သည္ ရခိုင္စကား ရခိုင္ေ၀ါဟာရစစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္။
(ေမ႔ႊး) ဟုရြီးၿပီး ျမန္မာစာကို ရခိုင္စာဟု အသွ်င္မခံသင့္ေပ။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၅) ေျပာလို႔ျပေက၊ ထိုမွတဖန္၊ ေတာင္ရပ္ထံသို႔၊ ဝါးျပန္ေျခာက္ရာ၊ လွမ္းေသာခါတြင္၊ ငါးရာအိမ္ၿခီ၊ ရိပ္ဝီဝီႏွင့္၊ နီလည္းမထိုး၊ ပန္းသစ္ပင္႐ို႕၊ ရြာတြင္မိုးလို႔၊ ေက်ာ္ဟိုးလူခြင္၊ ရတနာႏွင့္၊ ဥစၥာေပါေက၊ ပန္းေတာျပင္ကို၊ အလွ်င္အျမန္၊ ေရာက္လတ္ျပန္ေသာ္၊ တဖန္ထိုမွ၊ ဒကၡိဏသို႔၊ ေမွ်ာ္ကာလွည့္လွ်င္၊ ၾကည့္လတ္ကေက၊ ျမျမမို႔မို႔၊ စိမ္းစို႔စို႔ႏွင့္၊ မိႈင္းညိဳ႕မွံဳျပာ၊ ရြာတရြာကို၊ ျမင္ပါလိမ့္မည္၊ ထိုသည္ရြာ၏၊ မည္နာမကို၊ သိရေပေအာင္၊ ႏွမေျပာၾကား၊ မွတ္သားရန္ေက၊ ညႊန္စကားကို၊ ေထာင္နားလည္းနာ၊ ဤသည္ရြာတြင္၊ ရွည္ၾကာျမင့္လစ္၊ စည္ပင္ရြာေက၊ ေဝသာေခတ္က၊ ေျပျပစ္လွစြာ၊ ပိသုကာ႐ို႕၊ ေကာင္းစြာထုလုပ္၊ လက္ရာမြန္၍၊ လြန္ေခ်ာညက္ေက၊ က်ားနက္႐ုပ္ကို၊ ရြက္အုပ္ညိဳေမွာင္၊ ျမၿပိဳင္ေညာင္ႏွင့္၊ ကံေဘာင္ထက္မွာ၊ ဝပ္လွ်က္အမွန္၊ လြဲမဖယ္ဘဲ၊ ၿမဲတည္ဘိေက၊ ဟိျခင္းဟန္ေၾကာင့္၊ ရီကန္က်ားနက္၊ ေပါင္းစပ္ျပန္၍၊ နံႏွစ္ခ်က္ကို၊ တြဲဖက္ၿပီးခါ၊ ယင္းရပ္ရြာကို၊ သညာနာမ၊ က်ားနက္ကန္ေလ၊ တြင္ျပန္ရဟု၊ ေမာင္လွေကာင္းစြာ၊ မွတ္ၿပီးခါဝယ္၊ ျပဳပၸါစူးစူး၊ လိႈင္းၾကက္ခုန္ေက၊ ယမုန္ျမစ္ကို၊ စစ္စစ္ကူးလွ်င္၊ ၾကည္ႏူးစမၸါယ္၊ လြန္သပၸါယ္၍၊ တင့္တယ္ေယာက္ပတ္၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးေက၊ ေစတီျမတ္ကို၊ ျမင္လတ္လိမ့္မည္၊ သမိုင္းမွန္ႏွင့္၊ တည္ဟန္မ်ားကို၊ ေျပာၾကားမည္ကား၊ လြန္သည္ရွိက၊ ေလာင္းၾကက္မည္ေက၊ ရႊီျပည္မတြင္၊ ဗလပညာ၊ ဘုန္းအာဏာႏွင့္၊ ရာဇာမင္းထီး၊ နန္းရိပ္ခိုေက၊ ထိုမင္းႀကီးမွာ၊ သတၱိျပည့္စံု၊ ရဲစြမ္းဂုဏ္ႏွင့္၊ ကိုယ္ယံုမတ္လွ၊ အရာရာတြင္၊ လိမၼာသိေက၊ ဝိမလလွ်င္၊ မိစၧဌာေန၊ သက္တိုင္းျပည္က၊ ျပန္သည္ကာလ၊ ေစတီရာတြင္၊ ဗိုလ္တာဝန္းေက၊ စခန္းခ်လို႔၊ ခတၱဒီဝါ၊ နားၿပီးခါလွ်င္၊ ေအာင္ခ်ာကနက္၊ ရႊီနန္းဘံုျဖင့္၊ ဂုဏ္မခ်ိဳ႕ေက၊ ၿမိဳ႕ေလာင္းၾကက္သို႔၊ ခ်ီတက္ၿပီးခါ၊ မ်ားမၾကာပင္၊ ျပန္လာတံုလတ္၊ အုတ္ခ်ပ္စီေက၊ ေစတီျမတ္ကို၊ ေယာက္ပတ္တင့္တယ္၊ တည္ထားေပ၍၊ ျမင့္ရွည္လြန္ေညာင္း၊ အလီလီေက၊ ရာသီေျပာင္းလို႔၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ၾကာေသာခါတြင္၊ ေသနာပဓိ၊ ရဲစြန္းဂုဏ္ျဖင့္၊ ျပည့္စံုလတ္ေက၊ မတ္ကဝိႏွင့္၊ မင္းထီးဘုရင္၊ နတ္နန္းဝင္ေသာ္၊ တဆယ္ေက်ာ္၍၊ စြန္းေပၚခုနစ္၊ မင္းေစာမြန္လွ်င္၊ နန္းစံေခတ္တြင္၊ သကၠရာဇ္ေကာဇာ၊ ခုနစ္ရာႏွင့္၊ စြန္းလာေျခာက္ဆယ္၊ သွ်စ္ခုဝယ္တြင္ ႏွိပ္စက္မ်ားစြာ၊ သို႔တြက္တာေၾကာင့္၊ ျပည္ရြာပ်က္စီး၊ (-----)၊ အိုးအိမ္ခြာ၍၊ ထြက္ခြါၿပီးေသာ္၊ ျပည္ႀကီးမ႑ိဳင္၊ ရႊီရခိုင္မွာ၊ အိမ္တိုင္ႏြယ္ရစ္၊ ျမက္သစ္အံု၍၊ ရွက္ျခံဳေႏွာေက၊ လယ္ေတာျဖစ္လို႔၊ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္၊ ကာလရွည္ေအာင္၊ ၾကာေပေသာခါ၊ မစၧိမာက၊ ရာဇဘုန္းသန္၊ သူရတန္လွ်င္၊ ေထာက္ကန္ၿပီးျငား၊ ေသာင္းထိဝီေအာင္၊ ဗိုလ္ၿခီမ်ားႏွင့္၊ မင္းသားေစာမြန္၊ ျပည္ေတာ္ျပန္၍၊ ရန္ကိုႏွိမ္ၿပီး၊ ေလာင္းၾကက္ေခၚေက၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ၊ နန္းထီးထပ္မံ၊ စိုးမိုးစံလွ်င္၊ ႏိုင္ငံအဝွမ္း၊ ရီႏွင့္ၾကာေက၊ ပမာညႊန္းသို႔၊ အီးခ်မ္းသာယာ၊ ဟိလတ္ခါတြင္၊ ျပန္လာမစဲ၊ ကိုယ့္ရပ္နယ္ေလ၊ ရြာျပည္ထဲမွာ၊ စုစည္းဝိုင္းအံု၊ သစ္ႏြယ္ၿခံဳကို၊ အကုန္ယွင္းေျမာက္၊ ညီအညာျဖင့္၊ အိမ္ယာေဆာက္လို႔၊ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ၊ မ်ားလူသွ်င္မွာ၊ သာရႊင္ပ်လို႔၊ ျပန္ၾကခါဝယ္၊ မည္သာလႊမ္းေက်ာ္၊ ေတာင္ဦးေမာ္ဟု၊ တြင္ေခၚတံုျငား၊ မ်ားျပားစြာေက၊ ထိုရြာသားမွာ၊ ေပါက္ဖြားဇာတိ၊ မိမိရြာကို၊ စြန္႔ခြာဘိ၍၊ ဘုန္းဟိထင္ေပၚ၊ ေစတီေတာ္ႏွင့္၊ တေခၚေလာက္ဝယ္၊ တူမကြာဘဲ၊ စုလာလတ္ေက၊ ရြာရပ္တည္လို႔၊ အမည္နာမ၊ ျမတ္ေစတီကို၊ မွီသဟဲေက၊ စြဲၿပီးမွလွ်င္၊ မ်ားလွလူသွ်င္၊ ေစတီျပင္ဟု၊ ေခၚတြင္မညီး၊ ဓညမည္ေက၊ ျပည္ေတာ္ဝွမ္းမွာ၊ ပန္းသို႔မႊီးလို႔၊ ရပ္ႀကီးသာယာ၊ ဤသည္ရြာလည္း၊ ဓညာနိဂုဏ္း၊ ပတ္ဝိုင္းက်င္ေက၊ ဆင္ၿခီဖုန္းဟု၊ ရႊီဘုန္းသက္ဝီ၊ ၿမဲမကြာဘဲ၊ စြဲကာထားေက၊ မွတ္သားလီေလး။
(၆)
“မွတ္သားမေယေကာင္းစြာ၊ ဤရပ္ရြာက၊ အရာတေထာက္၊ ၀ါးျပန္တာျဖင့္၊ ငါးရာဟိေက၊ အရွိေျမာက္သို႔”
(ဟိ) ႏွင့္ (ရွိ) ကို ကာရံယူထားသည္ကို တြိရပါသည္။
၄င္းကိုျမန္မာမႈျပဳလွ်င္
“ငါးရာရွိကာ၊ အေရွ႕ေျမာက္သို႔” ဟု ရပါသည္။
(ရွိ) ႏွင့္ (ေရွ႕) ကာရံလြတ္လားပါသည္။
(ရွိ) သည္ ရခိုင္စကား ရခိုင္ေ၀ါဟာရစစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္။
အသံထြက္ေသာအခါ (Rhi) ဟု အသံထြက္ပါသည္။
ျမန္မာပိုင္ေယွာင္ (shi) ဟု အသံမထြက္ပါ။
စာရြီးေသာအခါ (အရွိဖက္၊ အရွိအေနာက္) စသည္ျဖင့္ ရြီးရပါမည္။
စာရြီးေသာအခါ (အရွိဖက္၊ အရွိအေနာက္) စသည္ျဖင့္ ရြီးရပါမည္။
(အေရွ႕ဖက္၊ အေရွ႕အေနာက္) ဟု ရြီးၿပီး ျမန္မာစာကို ရခိုင္စာဟုအသွ်င္ခံပါက သင့္ကိုလူအမ်ား ရယ္ျခင္းျပဳပါလိမ့္မည္။
(ရွိ) သည္ျမန္မာကဲ့သို႔ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟုအဓိပၸါယ္မရဘဲ (East) အရွိအရပ္ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၆) မွတ္သားမေယေကာင္းစြာ၊ ဤရပ္ရြာက၊ အရာတေထာက္၊ ၀ါးျပန္တာျဖင့္၊ ငါးရာဟိေက၊ အရွိေျမာက္သို႔၊ အေရာက္တခါ၊ ႀကိဳးအားေဆာင္၍၊ ခ်စ္ေမာင္ျမတ္မွာ၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္၊ သာယာသန္႔ယွင္း၊ ပန္းနံ႔လႈိင္၍၊ မႊီးႀကိဳင္သင္းလို႔၊ ခပင္းလူသွ်င္၊ အိမ္တိုင္းတြင္၀ယ္၊ ျခည္ငင္ဗိုင္း၀င့္၊ တန္းခါလွည္ေက၊ အထည္ဆန္းေအာင္၊ ရကၠန္းရက္လို႔၊ အသက္မြီးရာ၊ ယဥ္သယ္ရြာကို၊ မၾကာခဏ၊ ေရာက္ျပန္ေသာ္လွ်င္၊ ေမာင္ေတာ္လွမွာ၊ ျမင္ရလိမ့္မည္၊ ယိုင္သယ္ရြာက၊ တခါထပ္လို႔၊ ၾကည့္လတ္ခီေသာ္၊ ဌာနီဒိသ၊ ဥတၱရတြင္၊ ႏြားလွတထြန္၊ ျမစ္ကမ္းယံတြင္၊ လီသြန္ခ်ဳိျမ၊ ရိပ္၀ီ၀ီႏွင့္၊ နီမခဘဲ၊ လွပသာယာ၊ ရြာတရြာကို၊ ျမင္ပါလိမ့္မည္၊ သိစီရန္လွ်င္၊ မွန္သမွ်ကို၊ ေျပာျပမည္ကား၊ ရွိ၀ယ္အစ၊ ဤဂါမ၏၊ မူလသညာ၊ မ်ားလူသွ်င္႐ို႕၊ ေခၚတြင္လတ္ေက၊ ေဂါက္ပတ္ရြာတည္း၊ အရာတဖန္၊ ဤသည္ရြာကို၊ သညာထပ္လို႔၊ ေခၚလတ္ဟန္ကား၊ ဘုန္းကံႀကီးလွ၊ လက္႐ံုးေရာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ပေက၊ ဒႆရာဇာ၊ မင္းျမတ္စြာလွ်င္၊ အာဏာျဖန္႔မိုး၊ တိုင္းရကၡာကို၊ အုပ္ကာစိုးေသာ္၊ ဖီးဖိုးစဥ္လာ၊ ကိုးကြယ္ပါခ၊ မဟာမုနိ၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးေက၊ ျမတ္သီရိကို၊ ခရီး၀ီးကြာ၊ ျမစ္သိဂၤါ၌၊ သညာေက်ာ္ဟိုး၊ ေသလာေတာင္ေလ၊ ျမင့္ေခါင္ထက္ေက၊ ၀က္သတိုးက၊ ရွိခိုးပန္ထြာ၊ ပင့္ေဆာင္လာ၍၊ စႏၵသူရိယ၊ မင္းရာဇိန္ႏွင့္၊ မုနိႏၵ႐ို႕၊ မူလသြန္းရာ၊ ၿမိဳ႕ဓညာ၀ယ္၊ ေတာင္သာပုလု၊ ျမရိပ္ၿမိဳင္ေလ၊ ကတညဳတြင္၊ ျပဳစုထပ္မံ၊ တည္ထားျပန္၍၊ ကာရံတံတိုင္း၊ မင္းရာဇာမွာ၊ သဒၶါလႈိင္း၍၊ မဆိုင္းလွ်င္စြာ၊ ျပဳလုပ္ခါတြင္၊ ဤရြာ၌၀ယ္၊ ေက်ာက္မ်ားစြာကို၊ ညီညာျဖတ္၍၊ ဆတ္လတ္ေတစု၊ ထိုသည္ကစ၊ ဤဂါမကို၊ မ်ားလွသူငါ၊ ေနာက္တဖန္၀ယ္၊ တြင္ျပန္လတ္ေက၊ ေက်ာက္ဆတ္ရြာဟု၊ သညာလြမ္းေက်ာ္၊ ယခုတိုင္ေလ၊ စဥ္အဆက္ေက၊ ႃမြက္လို႔ေခၚေရ၊ ေမာင္ေတာ္မွတ္သား၊ ဤရပ္ရြာမွ၊ တခါလားေသာ္၊ အမ်ားမကြာ၊ ေျမာက္ရပ္သာတြင္၊ စဥ္လာသက္ဆင္း၊ ၿမိဳ႕ဓညာက၊ ရာဇာမင္း႐ို႕၊ မယြင္းစံုညီ၊ ေအာင္ေမာင္းစီ၍၊ ရာသီမိႆ၊ စိတၱရံေလ၊ သႀကၤန္လမွာ၊ ထူးစြသဘင္၊ ေလာင္းပြဲတင္၍၊ ေပ်ာ္ရႊင္တံုၾက၊ က်ဥ္းမက်ယ္ေက၊ ေခ်ာင္းငယ္၀တြင္၊ စိုက္ထပန္းတိုင္၊ ယႈံးအႏိုင္ကို၊ ပြဲထိုင္႐ႈရာ၊ ဤသည္ရြာကို၊ မ်ားစြာလူေပါင္း၊ တြင္အစဥ္ေက၊ ပန္းတိုင္ေခ်ာင္းဟု၊ ႏွစ္ေပါင္းျမင့္ရွည္၊ မ်ားသူငါလွ်င္၊ ဤရပ္ရြာကို၊ ေခၚလတ္ေတေလး။
(၇)
မုနိသွ်င္မွာ၊ ခုလွ်င္တလီ၊ စံျမန္းေပ်ာ္ေက၊ သိမ္ေတာ္ေအာက္မွ၊
ကြယ္ေပ်ာက္ၿပီဟု၊ စာပီရြီးလွ်က္”
(လီ) (ၿပီ) (ပီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကိုတြိရပါသည္။
၄င္းကိုျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ “ခုလွ်င္တေလ၊ စံျမန္း
(ရွိ) သည္ျမန္မာကဲ့သို႔ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟုအဓိပၸါယ္မရဘဲ (East) အရွိအရပ္ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။
ကိုးကားခ်က္အျပည့္အစံု
-------------------------------
(၆) မွတ္သားမေယေကာင္းစြာ၊ ဤရပ္ရြာက၊ အရာတေထာက္၊ ၀ါးျပန္တာျဖင့္၊ ငါးရာဟိေက၊ အရွိေျမာက္သို႔၊ အေရာက္တခါ၊ ႀကိဳးအားေဆာင္၍၊ ခ်စ္ေမာင္ျမတ္မွာ၊ လွမ္းလတ္ပါေသာ္၊ သာယာသန္႔ယွင္း၊ ပန္းနံ႔လႈိင္၍၊ မႊီးႀကိဳင္သင္းလို႔၊ ခပင္းလူသွ်င္၊ အိမ္တိုင္းတြင္၀ယ္၊ ျခည္ငင္ဗိုင္း၀င့္၊ တန္းခါလွည္ေက၊ အထည္ဆန္းေအာင္၊ ရကၠန္းရက္လို႔၊ အသက္မြီးရာ၊ ယဥ္သယ္ရြာကို၊ မၾကာခဏ၊ ေရာက္ျပန္ေသာ္လွ်င္၊ ေမာင္ေတာ္လွမွာ၊ ျမင္ရလိမ့္မည္၊ ယိုင္သယ္ရြာက၊ တခါထပ္လို႔၊ ၾကည့္လတ္ခီေသာ္၊ ဌာနီဒိသ၊ ဥတၱရတြင္၊ ႏြားလွတထြန္၊ ျမစ္ကမ္းယံတြင္၊ လီသြန္ခ်ဳိျမ၊ ရိပ္၀ီ၀ီႏွင့္၊ နီမခဘဲ၊ လွပသာယာ၊ ရြာတရြာကို၊ ျမင္ပါလိမ့္မည္၊ သိစီရန္လွ်င္၊ မွန္သမွ်ကို၊ ေျပာျပမည္ကား၊ ရွိ၀ယ္အစ၊ ဤဂါမ၏၊ မူလသညာ၊ မ်ားလူသွ်င္႐ို႕၊ ေခၚတြင္လတ္ေက၊ ေဂါက္ပတ္ရြာတည္း၊ အရာတဖန္၊ ဤသည္ရြာကို၊ သညာထပ္လို႔၊ ေခၚလတ္ဟန္ကား၊ ဘုန္းကံႀကီးလွ၊ လက္႐ံုးေရာင္ျဖင့္၊ ေျပာင္ေျပာင္ပေက၊ ဒႆရာဇာ၊ မင္းျမတ္စြာလွ်င္၊ အာဏာျဖန္႔မိုး၊ တိုင္းရကၡာကို၊ အုပ္ကာစိုးေသာ္၊ ဖီးဖိုးစဥ္လာ၊ ကိုးကြယ္ပါခ၊ မဟာမုနိ၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးေက၊ ျမတ္သီရိကို၊ ခရီး၀ီးကြာ၊ ျမစ္သိဂၤါ၌၊ သညာေက်ာ္ဟိုး၊ ေသလာေတာင္ေလ၊ ျမင့္ေခါင္ထက္ေက၊ ၀က္သတိုးက၊ ရွိခိုးပန္ထြာ၊ ပင့္ေဆာင္လာ၍၊ စႏၵသူရိယ၊ မင္းရာဇိန္ႏွင့္၊ မုနိႏၵ႐ို႕၊ မူလသြန္းရာ၊ ၿမိဳ႕ဓညာ၀ယ္၊ ေတာင္သာပုလု၊ ျမရိပ္ၿမိဳင္ေလ၊ ကတညဳတြင္၊ ျပဳစုထပ္မံ၊ တည္ထားျပန္၍၊ ကာရံတံတိုင္း၊ မင္းရာဇာမွာ၊ သဒၶါလႈိင္း၍၊ မဆိုင္းလွ်င္စြာ၊ ျပဳလုပ္ခါတြင္၊ ဤရြာ၌၀ယ္၊ ေက်ာက္မ်ားစြာကို၊ ညီညာျဖတ္၍၊ ဆတ္လတ္ေတစု၊ ထိုသည္ကစ၊ ဤဂါမကို၊ မ်ားလွသူငါ၊ ေနာက္တဖန္၀ယ္၊ တြင္ျပန္လတ္ေက၊ ေက်ာက္ဆတ္ရြာဟု၊ သညာလြမ္းေက်ာ္၊ ယခုတိုင္ေလ၊ စဥ္အဆက္ေက၊ ႃမြက္လို႔ေခၚေရ၊ ေမာင္ေတာ္မွတ္သား၊ ဤရပ္ရြာမွ၊ တခါလားေသာ္၊ အမ်ားမကြာ၊ ေျမာက္ရပ္သာတြင္၊ စဥ္လာသက္ဆင္း၊ ၿမိဳ႕ဓညာက၊ ရာဇာမင္း႐ို႕၊ မယြင္းစံုညီ၊ ေအာင္ေမာင္းစီ၍၊ ရာသီမိႆ၊ စိတၱရံေလ၊ သႀကၤန္လမွာ၊ ထူးစြသဘင္၊ ေလာင္းပြဲတင္၍၊ ေပ်ာ္ရႊင္တံုၾက၊ က်ဥ္းမက်ယ္ေက၊ ေခ်ာင္းငယ္၀တြင္၊ စိုက္ထပန္းတိုင္၊ ယႈံးအႏိုင္ကို၊ ပြဲထိုင္႐ႈရာ၊ ဤသည္ရြာကို၊ မ်ားစြာလူေပါင္း၊ တြင္အစဥ္ေက၊ ပန္းတိုင္ေခ်ာင္းဟု၊ ႏွစ္ေပါင္းျမင့္ရွည္၊ မ်ားသူငါလွ်င္၊ ဤရပ္ရြာကို၊ ေခၚလတ္ေတေလး။
(၇)
မုနိသွ်င္မွာ၊ ခုလွ်င္တလီ၊ စံျမန္းေပ်ာ္ေက၊ သိမ္ေတာ္ေအာက္မွ၊
ကြယ္ေပ်ာက္ၿပီဟု၊ စာပီရြီးလွ်က္”
(လီ) (ၿပီ) (ပီ) ကို ကာရံယူထားသည္ကိုတြိရပါသည္။
၄င္းကိုျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ “ခုလွ်င္တေလ၊ စံျမန္း
(Arakan music မွ ကူယူထားပါသည္။ )
No comments:
Post a Comment